مدل کیفی عوامل موثر در تبدیل شهرهای یادگیرنده به مقصدهای گردشگری یادگیرنده (مطالعهٔ موردی شهر یزد)

محیطی که مقصدهای گردشگری در آن قرار دارند هر روز پیچیده‌تر می‌شود. افزایش عدم‌اطمینان و تغییرات محیطی از پیچیدگی‌هایی هستند که مقصدها باید برای حفظ مزیت رقابتی خود با آن مقابله کنند. نوآوری، انعطاف‌پذیری، پاسخ‌گویی و تعریف خلاقانهٔ مجدد از بازار و فرصت‌ها منابع جدیدی برای کسب مزیت رقابتی هستند. این تغییرات عمدتاً بر استفادهٔ موثرتر از سرمایهٔ مبتنی بر دانش، مهارت و تجربه‌ی بازیگران کلیدی متمرکز است که در ادبیات با عنوان یادگیرندگی شناخته می‌شوند. مفهوم سازمان یادگیرنده در محیط‌های گوناگونی مانند شهرها (تحت عنوان شهر یادگیرنده) به‌ کار رفته، اما به‌ندرت در گردشگری به آن توجه شده است. لذا، این پژوهش در پی ارائهٔ الگویی برای توسعهٔ مفهوم مقصد گردشگری یادگیرنده در شهر یزد است. ازاین‌رو، با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون و مصاحبه با 14 نفر از خبرگان صنعت گردشگری و مدل‌سازی ساختاری تفسیری و کسب نظر 12 نفر خبرگان با استفاده از پرسش‌نامهٔ زوجی، مدل مقصد گردشگری یادگیرنده متشکل از 15 عامل ارائه شد. این مدل از چهار سطح تشکیل شده است که در بالاترین سطح پایداری از نظر برایند و نتیجهٔ یادگیرندگی در مقصد گردشگری قرار گرفتند. در سطح دوم، آینده‌نگری، تفکر سیستمی و توانمندسازی واقع شدند. عوامل سطح سوم مدیریت سازگار، هماهنگی و مشارکت، تبادل فرهنگی، مسئولیت‌پذیری، نوآوری و خلاقیت و هوش محیطی بودند و در سطح چهارم هوش رقابتی، هوش فنّاورانه، تحقیق و توسعه و سرمایهٔ فکری و مدیریت دانش واقع شدند. نتایج تحقیق می‌تواند الگویی برای مدیران شهری و گردشگری به‌منظور توسعهٔ مقصد گردشگری یادگیرنده در نظر گرفته شود.

a qualitative model for transforming the learning cities into learning tourism destinations (case study of yazd)

tourism destinations are getting more complex. increasing uncertainty and environmental changes are among the most important ones that tourism destinations have to deal with to maintain their competitive advantage. preferably innovation, flexibility, responsiveness, and redefinition of market opportunities can be considered as the new techniques for gaining the advantages. these techniques are focused on the effective use of knowledge, skills, and the experience of key actors, known as learning in the literature. although the learning (organization) concept is spread in various settings such as cities (learning cities), or universities (learning universities), little research has been done in tourism. thus, this research aims to provide a model for the development of learning tourism destinations in yazd. based on qualitative methods, the researchers did a thematic analysis of the interviews with 14 tourism experts and an interpretive structural model analysis of 12 experts’ questionnaires. the proposed model is composed of four levels in which there is sustainability at the highest level. in the second level of the model, there are futurism, system thinking, and human resource management empowerment. the third level of the model is composed of adaptive management, coordination and participation, cultural exchange, responsibility, innovation and creativity, and environmental intelligence. at the lowest level, there are factors of competitive intelligence, technological intelligence, research and development, intellectual capital, and knowledge management. the results of the research can be used as a model for transforming learning cities into learning tourism destinations.