ارزیابی و رتبه‏‌بندی استان‏‌های کشور برای گردشگری پرندگان در مقصدهای تالابی

ایران به لحاظ تعداد کل گونه‌‏ها و گونه‏‌های بومی با برخی کشورها قابل مقایسه نیست. لیکن تنوع بومگانی آن، که متاثر از سه منطقۀ زیست ‏جغرافیایی کلان جهان (پالئارکتیک، آفریکن، اورینتال) است، در تمام فصول جاذبه‌‏هایی را برای پرنده‏‌نگرانی از سراسر جهان فراهم می‌‏آورد. بیشترین گونه‏‌ها را در ایران پرندگان متکی به تالاب‏‌ها تشکیل می‏‌دهند و با توسعۀ گردشگری پرندگان، همسو با اهداف توسعۀ پایدار، می‏توان در حفاظت از تالاب‏‌ها و درآمدزایی برای جامعۀ محلی نیز موثر بود. در ایران، 41 نوع از 42 نوع تالاب مشخص‌‏شده در کنوانسیون رامسر، 105 زیستگاه مهم پرندگان از 391 زیستگاه خاورمیانه و 555 گونه پرنده یافت می‌شود که نشان‌‏دهندۀ ظرفیت توسعۀ این نوع گردشگری است. هدف از این پژوهش ظرفیت‌‏سنجی گردشگری پرندگان در محدودۀ جغرافیایی کشور ایران از راه شناسایی عوامل موثر در انتخاب مقصد گردشگری پرندگان و وزن دهی و  رتبه بندی و تهیۀ نقشه‌‏های پهنه‌‏بندی است. وزن‏‌دهی معیارهای انتخاب مقصد با روش سوآرا و رتبه‌‏بندی مقاصد با فن تاپسیس انجام شده است. در رتبه‌‏بندی براساس عامل اهمیت گونه‌ه‏ای، استان‏‌های گلستان، گیلان، مازندران، سیستان و بلوچستان، فارس، هرمزگان و خوزستان، براساس عامل تنوع گونه‌ه‏ای، خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، فارس، مازندران، گلستان و تهران، براساس عامل دسترسی به زیستگاه‌‏های تالابی، آذربایجان غربی و هرمزگان، براساس عامل اهمیت دسترسی به راهنماهای محلی پرنده‌‏نگری، تهران، کردستان، آذربایجان غربی و بوشهر و مجموع عوامل موثر در انتخاب مقصد، آذربایجان غربی و هرمزگان بالاترین رتبه را داشتند.

evaluation and prioritization of iran’s provinces from the perspective of avitourism in wetland destinations

iran is not comparable to some countries in terms of the total number of endemic bird species, but iran’s ecosystem diversity, influenced by the three major biogeographical regions of the world (palearctic, african and oriental), can attract birdwatchers from different continents and countries in all seasons. . most bird species in iran are based on wetlands, and the development of avitourism in line with the goals of sustainable development can also be effective in protecting wetlands and generating income for the local community. the existence of 41 of the 42 types of wetlands identified in the ramsar convention, the existence of 105 important bird areas (ibas) from 391 places in the middle east and 555 different species in iran indicate the development capacity of avitourism. the purpose of this study is to measure the tourism capacity of avitourism in the geographical area of iran by extracting various factors influencing the selection of avitourism destination, scoring, evaluation and production of zoned maps.the weighting of the destination selection criteria has been done by swara method and ranking of destinations with topsis technique. in terms of species importance, golestan, gilan, mazandaran, sistan va baluchestan, fars, hormozgan and khuzestan provinces, species diversity factor, khuzestan, hormozgan, sistan va baluchestan, fars, mazandaran, golestan and tehran, access to wetland habitats, west azerbaijan and hormozgan , the most important factor in accessing local bird guides, tehran, kurdistan, west azerbaijan and bushehr and in all factors influencing the choice of destination, west azerbaijan and hormozgan are the top rankings.