تحلیل آثار اجتماعی فرهنگی گردشگری در مقصدهای مذهبی و تاریخی مورد مطالعه: شهرهای قم و اصفهان

توسعۀ گردشگری تغییراتی را در نظام اجتماعی  فرهنگی جامعۀ میزبان ایجاد می‌کند. با توجه به تنوع روزافزون گردشگری، شناخت تاثیرات متعدد انواع گردشگری بر جامعۀ میزبان و درک تفاوت‌ها و تشابهات موجود بین اثرات آنها از ضروریات برنامه‌ریزی و مدیریت آگاهانه و اصولی گردشگری است. این تحقیق به‌منظور درک تفاوت‌ها و تشابهات آثار اجتماعی  فرهنگی دو نوع قدیمی و اصلی گردشگری (مذهبی و تاریخی) در شهرهای قم و اصفهان انجام شده است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی  تحلیلی است و به‌صورت پیمایشی انجام شده است. جامعۀ آماری تحقیق دربردارندۀ ساکنان شهرهای قم و اصفهان است که 384 نفر به شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده‌اندند. داده‌ها با پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته جمع‌آوری شده و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون یو  من ویتنی و برای اولویت‌بندی تاثیرات اجتماعی  فرهنگی آن‌ها از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که در زمینۀ اجتماعی، گردشگری در شهر قم بر انحرافات اجتماعی و در شهر اصفهان بر سبک زندگی جامعۀ میزبان بیشترین تاثیر داشته است. درمورد شاخص‌های فرهنگی در دو جامعه تفاوت معناداری وجود نداشته است. اولویت‌ تاثیرات اجتماعی در شهر قم به ترتیب، تاثیر در انحرافات اجتماعی، سبک زندگی و کیفیت زندگی، و در شهر اصفهان، تاثیر در سبک زندگی، انحرافات اجتماعی و کیفیت زندگی است. اولویت‌ تاثیرات فرهنگی در هر دو شهر به ترتیب، تاثیر در ارزش‌ها و باورها، الگوهای رفتاری، نگرش و آداب‌ورسوم بوده است.

Analysis of Socio-Cultural Effects of Tourism on the Religious and Historical Destinations (Case Study: Isfahan & Qom Cities)

the host community. Due to the increasing diversity of tourism, recognizing the effects of various types of tourism on the host community and understanding the differences and similarities between their effects is a necessity of planning and informed and normative management of tourism. This study aims to analyze the sociocultural effects of religious and historical tourism in the cities of Qom and Isfahan to understand the differences and similarities. The research is applied in terms of purpose and descriptiveanalytical in terms of method, which has been done as a survey. The statistical population of the study was the residents of Qom and Isfahan where 384 people were selected by cluster sampling. Data were collected using a researchermade questionnaire and UMannWhitney test was used to analyze the data and Friedman test was used to prioritize their sociocultural effects. The results show that in terms of social effects, tourism has had the greatest impact on social deviations in Qom and on the lifestyle of the host community in Isfahan. There was no significant difference between the two societies in terms of cultural indicators.