تحلیل عوامل موثر بر توسعه و تکامل مقصدهای گردشگری

در دهه‏های اخیر، پیش‏بینی و تشریح سیر تحول و تکامل توسعه مقصدهای گردشگری موضوعی چالش‏برانگیز برای پژوهشگران حوزه گردشگری بوده‏ است. اهمیت این موضوع در آن است که پیش‏بینی و تشریح این فرایند، عملاً هدایت توسعه به‌سوی روندی مطلوب و نظام‏مند را ممکن می‏سازد. شناسایی عوامل تاثیرگذار بر توسعه مقصدها و تعیین و تبیین نحوه تعامل آن‏ها با یکدیگر، نقش مهمی در ادراک مناسب از فرایند توسعه مقصدهای گردشگری و پیش‏بینی مراحل توسعه و تکامل آن‏ها خواهد داشت؛ که در پژوهش‏های پیشین، کمتر به آن پرداخته‏ شده ‏است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل و عناصر تاثیرگذار بر توسعه و تکامل مقصدهای گردشگری و بررسی ارتباط بین آن‌هاست. این پژوهش، برمبنای مخاطب پژوهش، بنیادین (نظری) و برمبنای هدف، توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شامل اساتید دانشگاهی و پژوهشگران رشته گردشگری بوده‌اند. روش گردآوری داده‏ها، آرشیوی و پیمایشی (مصاحبه) بوده ‏‏است. برای نظرسنجی از خبرگان، مصاحبه پیمایشی در قالب ابزار پرسش‌نامه دیمتل و برای تجزیه و تحلیل داده‏ها، درزمینه بررسی ارتباط و وابستگی بین عوامل موثر بر توسعه و تکامل مقصدهای گردشگری، تکنیک دیمتل خاکستری به‌کار رفته ‌است. نتایج پژوهش نشان داد که پنج عاملِ نوع و فعالیت گردشگران، ظرفیت تحمل و محدودیت‌های رشد، تعداد گردشگران/ ساکنان، رقابت و توسعه تسهیلات و خدمات به‌ترتیب بیشترین میزان اهمیت را در فرایند توسعه و تکامل مقصدهای گردشگری دارند. همچنین عامل سیاست‌ها و پشتیبانی دولت، بیشترین تاثیر را بر سایر عوامل دارد و عوامل رقابت و توسعه زیرساخت‌ها و فنّاوری‌های نوین، بیشترین تاثیر را از سایر عوامل می‌پذیرند.