نقش میانجی ارضای نیازهای بنیادین روان ‌شناختی و اعتیاد به فضای مجازی در رابطه بین خود شناسی و اهمال ‌کاری تحصیلی در دانش ‌آموزان دوره تحصیلی متوسطه دوم

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی ارضای نیازهای بنیادین روان ‌شناختی و اعتیاد به فضای مجازی در رابطه بین خودشناسی و اهمال‌کاری تحصیلی در دانش آموزان دوره متوسطه دوم بود. روش این پژوهش همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر ملایر (7450 نفر) بود که از بین آنان 515 نفر بر اساس فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. هر یک از شرکت‌کنندگان، پرسشنامه‌ای شامل مقیاس اهمال‌کاری تحصیلی سولومون و راثبلوم (1984)، مقیاس نیازهای بنیادین روان‌شناختی (لارگاردیا و همکاران، 2000)، مقیاس اعتیاد به فضای مجازی (یانگ و راجرز، 1998) و پرسشنامه خود‌شناسی انسجامی قربانی و همکاران (2008) را تکمیل نمودند. داده‌ها با روش همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزارهای spss-26 و amos-24 تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج نشان داد اثرات مستقیم خودشناسی بر نیازهای بنیادین روان‌شناختی (0.35β > ) و اعتیاد به فضای مجازی معنی‌دار بود (0.50-β = ). در بین نیازهای بنیادین، اثرات نیاز به شایستگی بر اهمال‌کاری معنی‌داری بود (0.36β = )، درحالی‌که نیازهای ارتباط با دیگران و خودمختاری بر اهمال‌کاری تحصیلی اثر معنی‌داری نداشتند. اثر اعتیاد به فضای مجازی نیز بر اهمال‌کاری معنی‌دار بود (0.46β = ). اثر غیرمستقیم خودشناسی بر اهمال‌کاری تحصیلی از طریق نیازهای بنیادین روان‌شناختی و اعتیاد به فضای مجازی نیز معنی‌دار بود (0.49-β = ). یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد خودشناسی از طریق ارضای نیازهای بنیادین روان‌شناختی و کاهش اعتیاد به فضای مجازی می‌تواند در کاهش اهمال‌کاری تحصیلی اثربخش باشد. بنابراین با فراهم کردن محیطی که در مدرسه و خانواده از نیازهای بنیادین حمایت می‌کنند می‌توان از اهمال‌کاری تحصیلی دانش‌آموزان جلوگیری کرد.

the mediating role of satisfying basic psychological needs and cyberspace addiction in the relationship between self-knowledge and procrastination in secondary school students

past research shows that academic procrastination among students is a serious problem with significant consequences (madjid, prayogo shodiq, 2021). procrastination causes slow decision-making process and delayed behaviors (rabin, fogel nutter-upham, 2011). in kim seo’s (2015) definition, academic procrastination is defined as the intentional delay in starting, continuing, or completing academic assignments, which has a strong relationship with poor performance, lack of academic progress, cheating in exams, and dropping out of school. also, studies have shown that academic procrastination is related to cyberspace and internet addiction (eshghi farhadi, 2017; shahbaziyan bahadorikhosroshahi, 2017). addiction to virtual space, due to the availability of the internet, having attractive and group games and the ability to communicate without introducing yourself to the audience can be one of the reasons for academic procrastination (shahbaziyan khonig, hussaynpour banadig, rahnamayi bastam, 2019). due to the fact that they devote a long time to cyberspace.