فرآیند شکل‌گیری سواد تحلیلی در دانش‌آموزان متوسطه

پژوهش حاضر با هدف بررسی فرآیند شکل‌گیری سواد تحلیلی در دانش‌آموزان متوسطه به انجام رسید. مطالعه حاضر با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد به ارائه الگویی جهت آموزش سواد تحلیلی در ایران پرداخت. این پژوهش از حیث پارادایم‌های غالب پژوهش، در گروه تفسیری قرار می‌گیرد. جهت جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز از تکنیک مصاحبه نیمه ساختار یافته و روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. مصاحبه شوندگان این پژوهش را متخصصین و اساتید علوم تربیتی، برنامه‌ریزی درسی تشکیل دادند. داده‌های پژوهش به روش کدگذاری باز که مختص رویکرد زمینه‌ای است مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مقولات مفهومی، اصلی و کلان استخراج و در نهایت الگوی آموزش سواد تحلیلی شامل عوامل علی، ساختاری، مداخله‌گر و همچنین راهبردها جهت آموزش سواد تحلیلی و پیامدهای پیاده‌سازی سیستم صحیح آموزش سواد تحلیلی ارائه گردید. با توجه به نتایج پژوهش مقوله اصلی شامل آموزش سرفصل‌های کلی، آموزش (درک‌مطلب، ابزارها و تکنیک‌های آموزشی)، مدیریت مطالعه (بودجه‌بندی کتاب، مدیریت زمان مطالعه) می‌باشد که جهت طرح، تدوین و اجرای برنامه آموزش سواد تحلیلی در ایران می‌توان از آن بهره برد. در زمینه عوامل علی (برنامه‌ریزی و مدیریت فرهنگی خانواده، رسیدن به حد سواد مطلوب، استفاده از اینترنت اشیا، ظهور آموزش از راه دور، بهره‌مندی از فرصت‌های زندگی، اجتناب از مواجهه با پیامدهای آموزش تک قطبی) در زمینه عوامل ساختاری (خرده فرهنگ کشور_استان_شهر، سیستم آموزشی کشور، فرهنگ خانواده)، در زمینه عوامل مداخله‌گر (پیچیدگی مولفه‌های تحلیلی، ویژگی‌های ارثی از قبیل هوش، شرایط اقتصادی خانوار) شناسایی گردیدند.