تبیین روابط تعاملی ابعاد حاکمیت قانون با استفاده از تکنیک‌های دلفی، دیمتل فازی و معادلات ساختاری (مورد مطالعه: خبرگان بخش آموزشی و دانشگاهی و مدیران سازمانی)

اصل حاکمیت قانون» یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های زمامداری، اعمال حاکمیت و نیز حکمرانی خوب در دوران معاصر، محسوب می‌شود. هدف اصلی این پژوهش تبیین روابط تعاملی حاکمیت قانونی در بخش دولتی ایران با استفاده از تکنیک‌های دلفی و دیمتل فازی می‌باشد. جامعه خبرگی تحقیق تعداد 12 نفر و تعداد جامعه آماری 100 نفر از متخصصان دانشگاهی و مدیران سازمان‌های دولتی که نمونه آماری آن براساس روش تصادفی ساده و براساس جدول مورگان 80 نفر می‌باشد. برای تایید پایایی از آزمون آلفای کرونباخ و برای تایید روایی از شاخص gof استفاده شد. این پژوهش بر آن است تا بررسی ادبیات مربوط حاکمیت قانون، شاخص‌های اساسی حاکمیت قانون را با استفاده از روش دلفی شناسایی کرده و با استفاده از روش دیمتل فازی، الگوی نظام‌مند را برای مدل سازی و تاثیر مولفه‌ها و در نهایت الگوی معادلات ساختاری را برای برازش مدل حاکمیت قانون ارائه کند. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که ابعاد حاکمیت قانون عبارتند از: آزادی‌های سیاسی، آزادی‌های مدنی و اجتماعی، حقوق اقتصادی، حقوق رفاهی، حقوق اداری و اجرایی، آزادی‌های قضایی. براساس نتایج دیمتل حقوق رفاهی، حقوق اداری و اجرایی اثرپذیرترین مولفه‌ها و آزادی‌های سیاسی، آزادی‌های قضایی و کیفری، آزادی‌های اجتماعی و مدنی، حقوق اقتصادی اثر گذار ترین مولفه‌ها هستند. نتایج بدست آمده می‌تواند به سیاستگزاران بخش عمومی و مدیران دستگاه‌های اجرایی و قضایی در برقراری اصل حاکمیت قانون کمک نماید.

explaining the interactive relationships of the dimensions of the rule of law using delphi techniques, fuzzy dematel and structural equations (case study: experts in the educational and academic sector and organizational managers)

the principle of rule of law is considered one of the most important features of governance, the exercise of governance and good governance in the contemporary era. the main goal of this research is to explain the interactive relationships of legal governance in the public sector of iran using delphi and fuzzy dematel techniques. the research expert community is 12 people and the statistical community is 100 academic experts and managers of government organizations, whose statistical sample is 80 people based on the simple random method and based on morgan’s table. cronbach’s alpha test was used to verify reliability and gof index was used to verify validity. this research aims to review the literature related to the rule of law, identify the basic indicators of the rule of law using the delphi method, and using the fuzzy dematel method, a systematic model for modeling and the effect of the components, and finally a structural equation model for fitting. provide a rule of law model. the results of the research show that the dimensions of the rule of law are: political freedoms, civil and social freedoms, economic rights, welfare rights, administrative and executive rights, judicial freedoms. according to the results of dematel, welfare rights, administrative and executive rights are the most effective components and political freedoms, judicial and criminal freedoms, social and civil liberties, economic rights are the most effective components. the obtained results can help public policy makers and managers of executive and judicial institutions in establishing the principle of rule of law.