خلاقیت و نوآوری در سازمان‌های دفاعی دانش‌بنیان (مطالعه موردی: اداره تحقیقات و جهاد خودکفایی ارتش جمهوری اسلامی ایران)

یکی از ارکان پیشرفت و توسعه پایدار در هر کشوری، شکوفایی موسسات دانش‌بنیان است. اما نکته بسیار مهم، عدم وجود شاخص‌های مناسب همراه با یک تعریف صحیح از شرکت‌های دانش‌بنیان بر اساس شرایط کشور است. هدف اصلی پژوهش تبیین خلاقیت و نوآوری در سازمان‌های دفاعی دانش‌بنیان است. با توجه به ‌ماهیت موضوع، این پژوهش کاربردی و روش تحقیق در این پژوهش توصیفی می‌باشد. جمع‌آوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه‌ای و با استفاده از اسناد و مدارک انجام گرفته. ابزار اندازه‌گیری سنجش خلاقیت و نوآوری، پرسشنامه 12 گویه‌ای مدل دورجی و همکاران با طیف لیکرت می‌باشد. این پرسشنامه دارای سه مولفه سبک رهبری، ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی می‌باشد. ضرایب پایایی این پرسشنامه به ترتیب برای سبک رهبری، ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی برابر با 85/.، 79/. و 83/. بدست آمده است. ضریب پایایی را برای هر یک از زیر مقیاس‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد. جامعه آماری پژوهش شامل 140 نفر از کارکنان اداره تحقیقات و جهاد خودکفایی ا.ج.ا می‌باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقاتی و فرمول نمونه‌گیری کوکران، حجم جامعه نمونه 55 نفر تعیین شد. تحلیل نتایج حاصل از تحلیل کمی (آزمون کای دو) در سطح خطای پنج درصد (0.05=α) نشان داد که سبک رهبری، ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی باعث ارتقاء خلاقیت و نوآوری در سازمان‌های دفاعی دانش بنیان خواهد شد. نتایج پژوهش نشان داد سبک حمایتی، ساختارهای منعطف و ارگانیک، جو سازمانی و ریسک‌پذیری سازمان و کارکنان در انجام تغییرات در سازمان‌های دفاعی دانش بنیان مهم‌ترین عامل بروز خلاقیت و نوآوری می‌باشد.