ارزیابی رژیم های حقوقی و الگوی کنش راهبردی ایران در دریای خزر (منافع ملی ، کنترل منطقه ای ، توزیع سرزمینی و همکاریهای چند جانبه

دریای خزر با مساحتی میان 424300 تا 438690 کیلومتر مربع بزرگترین دریاچه دنیا به شمار میرود.با وجود چنین وسعتی مشمول کنوانسیون حقوق دریاها نمی شود و تابع یک رژیم حقوقی خاص است که ارزیابی رژیم های حقوقی و الگوی کنش راهبردی ایران در دریای خزر ارزیابی رژیم های حقوقی و الگوی کنش راهبردی ایران در دریای خزر (منافع ملی ، کنترل منطقه ای ، توزیع سرزمینی و همکاریهای چند جانبه آن به قراردادهای 1921 و 1940 ایران و شوروی سابق باز می گردد.ظهور چهار مدعی از کشورهای تازه استقلال یافته اتحاد جماهیر شوروی و افزایش کشورهای ساحلی دریای خزر از دو به پنج کشور(ایران، فدراسیون روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان)اقبال کنسرسیوم ها و قدرتهای فرامنطقه ای برای سرمایه گذاری در استخراج نفت و گاز این منطقه و تلاش کشورهای نوظهور برای برخورداری از سهمی بیش از سهم اتحاد شوروی سابق که در قراردادهای فوق تعیین شده بود ضرورت تعیین رژیم حقوقی با اهم موضوعاتی چون (پرواز هواپیما بر فراز دریا، رژیم کشتیرانی، ماهیگیری، آلودگی دریایی، مکانیسم مناسب برای شراکت منابع نفتی و...)و وجود کنش راهبردی ایران به منظور دفاع از حق تاریخی خود در این دریا که ناظر بر حفظ منافع ملی کنترل منطقه ای توزیع سرزمینی و در عین حال تعامل چند جانبه است را اجتناب ناپذیر ساخته است.در این مقاله ضمن ارزیابی رژیم های حقوقی تعیین شده در باب این دریاچه(21 مرداد 1397هجری شمسی برابر با 12 آگوست 2018 میلادی و...) الگوی کنش راهبردی ایران در دریای خزر را بازشناسی خواهیم کرد.

Evaluation of Legal Regimes and Strategic Action Model of Iran in the Caspian Sea(National Interests, Regional Control, Territorial Distribution, and Multilateral Cooperation)

The Caspian Sea, with an area of 424300 and 438690 square kilometers, is the world’s largest lake. However, the sea is not included in the Convention on the Law of the Sea and is subject to a special legal regime.The emergence of four contenders from the newly independent states of the Soviet Union, the increase of coastal states of the Caspian Sea from two to five countries (Iran, the Russian Federation, Azerbaijan, Kazakhstan, and Turkmenistan), the emergence of consortia and trans regional powers to invest in oil and gas extraction in the region, the efforts of the emerging countries to have a greater share than that of the former Soviet Union established in the 1921 and 1940 Contracts between Iran and the former Soviet Union were the factors which necessitate the establishment of a legal regime focusing on issues such as flight over sea, shipping regime, fishing, marine pollution, an appropriate mechanism for the sharing of oil resources, etc. These factors also necessitate the existence of a strategic action model which seeks to preserve the national interests, regional control, territorial distribution, and multilateral cooperation. The present study aims to evaluate the legal regimes established for this lake (August 12, 2018) and identify the strategic action model of Iran in the Caspian Sea. The pursuit of Iran’s right to take advantage of the sea interests will be our most important consideration during this evaluation.