اسرائیلیات داستان حضرت مریم وعیسی (ع) در تفاسیر فریقین با تاکید بر بحارالانوار

پژوهش حاضر، تحت عنوان اسرائیلیات داستان حضرت مریم وعیسی(ع)در تفاسیر فریقین، با تاکید بر بحارالانوار، با هدف استخراج روایات اسرائیلی بحارالانوار در نقل قصص مربوط به آنان نگارش یافته است. هدف عمده این بوده که با بررسی متن بحار در این بخش ها، و سایر آثار علامه مجلسی و تطبیق آن با تفاسیر فریقین، احادیث اسرائیلی داستان آن دو بزرگوار ونحوه برخورد علامه با این روایات و راویان آن ها استخراج شود.برخی بزرگان (از جمله علامه طباطبایی و علامه عسکری) معتقدند، علامه در انتخاب روایات معتبر و بازشناسی آنها از احادیث ضعیف، تلاشی نداشته و هر غث و سمینی را در بحارالانوار کنار هم گردآورده و به صحت و سقم محتوایی و درستی یا نادرستی نسبت آنها به معصومین، توجهی نداشته است؛ حال آن که بر اساس تامل صورت گرفته در بیانها و توضیحات علامه، ذیل روایات این بخش های بحار، و تطبیق آن با تفاسیر دیگر می توان به تطابق نداشتن پندار عمومی با واقعیت درباره چگونگی مواجهه مولف بحارالانوار با روایات پی برد.به عبارت دیگر باید گفت از میان انبوه احادیث این بخش های بحار، تعداد بسیار اندکی روایت اسرائیلی را می توان یافت؛ در این موارد هم علامه یا صریحا رای به نادرستی آن ها داده، و یا با توجه به دیگر ملاک های ایشان در سایر موارد می توان بی اعتباری آن را در نظر علامه به اثبات رساند، چرا که اظهار نظر صریح و قاطع علامه در بطلان اسرائیلیات و راویان آن ها در سراسر بحار به چشم می خورد.بنابراین، باید گفت علامه مجلسی، در انتخاب روایات بحار دقت لازم را داشته و آن ها را بر اساس ملاک ها و معیارهای خاص خود گزینش کرده است و بدین ترتیب از نفوذ شمار زیادی روایت اسرائیلی به جامع حدیثی بحارالانوار، جلوگیری نموده اند. پس توجه به اسرائیلیات و راویان آن ها و اظهار نظر صریح و قاطع در بطلان آن ها، از موضع گیری های مهم علامه مجلسی در گزینش روایات بحاراست.

The Isra'iliyyat (of the Israelites) of the Story of Mary and Jesus (p.b.u.t) in Shia and Sunny Commentaries, with Emphasis on Behar al Anwar (Seas of Lights)

The present research entitled the Isra'iliyyat of the story of Mary and Jesus (p.b.u.t) in Shia and Sunny commentaries, with emphasis on Behar alAnwar was conducted with the aim of extracting the Isra'iliyyat of Behar alAnwar in narrating the stories of Mary and Jesus. It is mainly aimed at extracting the Isra'iliyyat of these stories and elaborating on how Allamah Majlesi  addressed these narratives and their narrators by studying the text of the Behar alAnwar, reviewing  Allamah's other works and comparing and contrasting them with Shia and Sunny commentaries. Some scholars, including Allamah Tabatabaii and Allamah Askari, believe that Majlesi had not tried to select valid narratives and differentiate them from weak ones and had only gathered all valid and invalid hadiths in Behar alAnwar without considering their validity or invalidity in relation to infallible Imams, while the analysis of his remarks and  explanations under the aforementioned narratives and comparing them with other commentaries show that general public's conception contradicts with how Majlesi had really addressed these narratives. In other words, it should be said that only few Isra'iliyyat can be found among many related narratives, which are explicitly rejected by Majlesi or can be invalidated on the basis of Majlesi's other criteria for other narratives, because there are many instances of his explicit and clear rejection of Isra'iliyyat and their narrators in all parts of Behar alAnwar. Therefore, it should be said that Allamah Majlesi had carefully selected the narrations on the basis of his specific criteria and had thus prevented the entrance of many Isra'iliyyat into Behar alAnwar as a complete collection of hadiths. So, it can be concluded that attention to Isra'iliyyat, their narrators and explicit and clear rejection of such narratives is one of the Majlesi's important criteria for selecting narratives for Behar alAnwar.     Seyyedeh Vahideh Rahimi[1]Faezeh Sadat Khosravi[2][1] Assistant professor of Qom University[2] MA of sciences of the Quran and hadithDate Received: 2015/10/26, Date of acceptance: 2016/1/6