تفسیر تطبیقی آیات ابتدایی سوره دخان با تکیه بر مساله نزول قرآن

مطالعات تطبیقی در متون اسلامی به ویژه آیات قرآن کریم از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. آیات یکم تا ششم سوره دخان، شرافت و عظمت نازل کننده، نازل شونده، بر او نازل شده و زمان نزول را اجمالاً بیان کرده است؛ لذا می توان در میان مباحث تفسیری آیات گفته شده به مسئله شب قدر و نزول قرآن پرداخت. در فرآیند تفسیر تطبیقی آیات ابتدایی سوره دخان می توان به نکاتی دست یافت از قبیل بهترین معنایی که می توان از حم با راهنمایی معصوم (ع) برداشت نمود، ای محمد است؛ و الکتاب المبین یعنی قسم به کتاب مبین یعنی همان امور مقدر شده از لوح محفوظ؛ مقصود از نزول در آیات ابتدایی سوره دخان، نزول قرآن در شب قدر و نیز تقدیر امور از لوح محفوظ و منظور از انزال، نزول دفعیِ قرآنِ بسیط و اجمالی یعنی حقیقت قرآن است که در قالب الفاظ و یک امر تشریعی نبوده بلکه یک امر تکوینی است که بر قلب پیامبر (ص) افاضه گردیده است؛ مورد خطاب آیات ابتدایی سوره دخان را اصالتاً به پیامبر (ص) و تبعاً به افراد دیگر دانست؛ امر حکیم امری است که به سبب اتقان، اقتضای تعلق نهی و امر را پیدا می کند و پس از اقتضا و انشا، به مرحله فعلیت می رسد. این مهم در شب قدر با تقدیر امور از لوح محفوظ صورت می گیرد. سپس به قلب پیامبر (ص) نازل گردیده و به مناسبت در هنگام نزول تدریجی و ابلاغ پیامبر (ص) به مردم، منجز می شود.

Comparative Commentary of the First Verses of the Chapter "The Evident Smoke" (alDokhan), with Emphasis on the Revelation of the Quran

Comparative studies on Islamic texts, particularly on Quranic verses, are of particular importance and status. The first six verses of the Chapter The Evident Smoke (alDokhan) briefly explain the eminence and magnificence of the Revealer, the revealed, the receiver and time of the revelation. Therefore, the issue of the Night of Decree and revelation of the Quran can be discussed in the commentaries of abovementioned verses. The comparative commentary of these verses shows that the best interpretation of the isolated (detached) letters Ha Mim is O Muhammad, based on the guidance of infallible Imams (peace be upon them), that of alKitab alMobin is swearing to the Manifest Book, that is, determined affairs form Guarded Tablet, that of revelation is the revelation of the Quran at the Night of Decree as well as determining the affairs from the Guarded Tablet, and that of revelation is the sudden revelation of simple and brief Quran or its reality which is not in the form of words and legislative; rather, it is in creation which was emanated into the Prophet's heart (May the blessing and peace of Allah be upon him and his progeny). It can be said that these verses address the Holy Prophet, consequently other people as well. A wise affair is an affair which requires the attachment of command and prohibition due its accuracy and actualizes after the requirement and creation. This occurs at the Night of Decree through determining the affairs from the Guarded Tablet. Then it is revealed into Prophet's heart and completed during gradual revelation appropriate to the occasion and its delivery to people by Holy Prophet.