تاثیر جنسیت در تفسیر (مطالعه تطبیقی دیدگاه مجتهده امین و آمنه ودود با مفسران مرد در آیات مرتبط با زنان)

خوانش زنانه یکی از خوانش های امروزی از قرآن است. برخی با انگیزه دفاع از حقوق زنان، چون اغلب تفاسیر توسط مردان انجام شده، رویکرد تفاسیر را مردسالارانه دانسته و با بازخوانی آیات، موجب دگراندیشی هایی شده اند. هدف این نوشتار تطبیقی- تحلیلی که مبتنی بر منابع اسنادی انجام شده، مشخص نمودن اثر جنسیت در برداشت ان است. بدین منظور دیدگاه دو مفسر معاصر زن (بانو امین و خانم ودود) در آیات چالشی که اندیشه سود مردان و زیان زنان را به ذهن متبادر می نماید، جمع‌آوری و با نظر مفسران مرد مقایسه شده . ازآنجاکه معیار قطعی برای سنجش تاثیر جنسیت در فهم افراد وجود ندارد، برداشت آنان با یکدیگر و سایر مفسران مرد مقایسه شده است. تفاوت در برداشت مفسران منتخب به‌رغم هم‌جنس بودنشان و این‌که در موارد اشتراک و افتراق نظریاتشان، همواره مفسران مردی وجود دارند که با هرکدام هم‌عقیده هستند، نشان می دهد جنسیت به‌تنهایی، عاملی در اتخاذ نگرشی خاص نزد مفسران نیست. نتیجه آن‌که جنسیت، امری نسبی و اثر آن در مفسران، متفاوت است. به استناد کثرت مواردی که خانم ودود موافق و بانو امین مخالف حقوق ظاهری زنان نظر داشته اند، می توان گفت کتاب مخزن العرفان  نسبت به کتاب قرآن و زن، سوگیری جنسیتی کم‌تری دارد.

the effect of gender on quranic exegesis (a comparative study of the views of mujtahida amin and amina wadud with male exegetes in verses related to women)

a feminist reading is one of the types of readings of the quran today. some have considered the approach of interpretations to be patriarchal and a re-reading of the verses has led them to have divergent ideas with the intent to defend women’s rights as many of the exegeses have been written by men. the goal of this comparative-analytic article, which has been written based on documented sources, is to specify the effect of gender on the understanding of the exegetes. thus, the views of two contemporary women exegetes (bano amin and ms. wadud) regarding the challenging verses that bring to mind the benefit of men and loss of women have been gathered and compared with the views of male exegetes. since there is no definitive criterion to assess the effect of gender on the understanding of individuals, their understanding has been compared to each and other male exegetes. the difference in the understanding of the chosen exegetes despite being of the same gender and that there are always male exegetes who share their views in the common and differing instances shows that gender alone is not a factor in adopting a particular view among exegetes. as a result, gender is a relative matter and its effect on interpreters is different. based on a multitude of instances where ms. wadud’s views were for and bano amin’s were against the apparent rights of women, it can be said that makhzan al-ʿirfān has less gender bias compared to quran va zan (quran and women).