بررسی دلایل مفسران مخالف با دیدگاه تفویض تشریع به پیامبر اکرم (ص)

تفویض تشریع به پیامبر اکرم (ص)، به معنای دادن اختیار جعل احکام شرعی از جانب خداوند متعال به ایشان است. برخی از مفسران فریقین، ذیل آیاتی نظیر تبیین ذکر، اختصاص حکم به خداوند و آیه 4 سوره نجم، با دیدگاه یادشده مخالفت نموده اند. تحقیق حاضر، آراء این دسته از مفسران را به روش توصیفی و تحلیل محتوا، بررسی کرده و به این سوال پاسخ داده که نقش پیامبر (ص) در تشریع کجاست؟ یافته ها نشان می‌دهد که دلایل مفسران یادشده در این مخالفت، تمام نیست؛ زیرا طبق قاعده منطقی «اثبات شیء نفی ماعدا نمی کند»، مبیّن بودن پیامبر (ص)، برخورداری ایشان را از حق تشریع نفی نمی کند. حکم تشریعی و تکوینی نیز به‌صورت بالذات مختص خداوند سبحان است و منافاتی با تفویض حکم همراه با اذن خداوند و به‌صورت تبعی به پیامبر (ص) ندارد. افزون بر آن، با دلایلی نظیر آیات فیء، قضای خدا و رسول (ص) وجوب اطاعت از خدا و پیامبر (ص) و نسبت دادن تحریم به خدا و پیامبر(ص ) و نیز روایات معتبر تفویض و روایات صحیح السندی که مصدر تشریع را کتاب و سنت می دانند و مصادیق تشریعات ایشان در مصادر تاریخی روایی، اطلاق آیه اِنْ‏ هُوَ اِلاَّ وَحْیٌ‏ یُوحى‏ در صورت پذیرش اطلاق و عمومیت آن قید خورده و می توان اختیار تشریع را در موارد محدودی برای ایشان ثابت دانست.

studying the argument of the exegetes opposed to the view of delegation of legislation to the holy prophet (peace be upon him and his household)

delegating legislation to the holy prophet (peace be upon him and his household) refers to god giving the power to set religious laws to the prophet. some exegetes among the shiites and sunnis oppose this view under some verses such as verses that explain remembrance (dhikr), attribute laws only to god, and verse four of the al-najm chapter. the present research studies the views of this group of exegetes using a descriptive and content analysis method and has replied to the question of where the role of the prophet is in the legislation of religious law. findings show that the arguments of the abovementioned exegetes in this opposition are incomplete because according to the logical rule that states “to affirm a truth does not mean to deny other (as yet) unaffirmed truths,” that the prophet is one who explains and clarifies matters (mubayyin) does not refute his possession of the right to legislate religious laws. both religious and existential legislation is essentially specific to god, the exalted, but this does not contradict the delegation of legislation with the permission of god and secondarily to the prophet (peace be upon him and his household). moreover, legislative authority has been stipulated and can be proven for him in limited instances through arguments such as the verses of fayʾ (spoils of war), the judgment of god and the prophet, the obligation of obedience to god and the prophet, and attributing prohibitions to god and the prophet as well as authentic narrations regarding delegation of legislation to the prophet, reliable narrations (in terms of narrators) that consider the source of legislation as the quran and conduct of the infallibles, and instances of the prophet’s legislation in historical narrative sources, and the absoluteness of the verse, “it is just a revelation that is revealed [to him],” [53: 4] (qarai translation) – if one accepts it absoluteness and generality.