تحلیل تطبیقی کارکرد‌های تفسیری فواصل آیات در تفاسیر المیزان و تسنیم

فواصل در پایان آیات، از جنبه لفظی و دلالی دارای اهمیت فراوان هستند. از جنبه دلالی، به دلیل داشتن جایگاه و ارتباط وثیق با محتوای آیه، تاثیر زیادی در تفسیر محتوای آیه داشته، می‌توانند به مفسر کمک کنند؛ حال مفسر چه استفاده‌هایی از فاصله می‌تواند در تفسیر و تبیین محتوای آیه داشته باشد؟ آیا نگاه مفسران به استفاده از فاصله در تفسیر آیه یکسان است؟ در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، به بازشناسی و بررسی تطبیقی استفاده‌های دو مفسر بزرگ معاصر، علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی آملی، در تبیین محتوای آیه پرداخته شده است. در این مقایسه، روشن می‌گردد که کارکردهای دفع توهم شبهه و ابهام از آیه، نقد دیدگاه‌ها و احتمالات تفسیری، تبیین محتوای آیه و برداشت حکم از آیه با استفاده از فاصله، در هر دو تفسیر مشترک هستند؛ اما علامه از فاصله به‌صورت اختصاصی برای تقویت، تایید و تصحیح دیدگاه‌ها و احتمالات تفسیری، نقد روایات شان نزول و تایید یا ترجیح قرائت استفاده برده است. آیت‌الله جوادی نیز به‌صورت اختصاصی برای شاهد بر مطلب، دلیل بر حکم موجود در آیه، دریافت پیام، نتیجه‌گیری از آیه و بیان موقت بودن حکم آیه در تفسیر تسنیم، از فاصله بهره برده است.

a comparative analysis of the exegetic functions of the separators of verses in al-mizan and tasnim

the separators at the end of verses hold much importance from literal and denotative aspects. from the denotative aspect, since these separators have a strong place and connection with respect to the content of verses, they have a great impact on the interpretation of the content of the verse and can help in interpretation. now how can the exegete use these separators in the exegesis and explanation of the content of verses? do commentators hold the same view regarding the use of separators in the interpretation of a verse? in this article, through a descriptive-analytic method, we have reviewed and comparatively studied the uses of two great contemporary exegetes, allamah tabatabaei and ayatollah javadi amoli, in explaining the content of verses. in this comparison, it will become clear that the following functions are common in both exegeses: dispelling the illusions of doubts and ambiguities from verses, critiquing exegetic views and possibilities, explaining the content of verses and deducing a judgment from verses using separators. however, allamah has used separators specifically for strengthening, emphasizing, and rectifying exegetic views and possibilities, critiquing narrations that explain the circumstances of the revelation of verses, and emphasizing or prioritizing a certain reading. ayatollah javadi has also specifically employed them in tafsīr tasnīm as proofs for a topic, arguments for a rule present in a verse, perceiving a message, arriving at a conclusion from the verse, and explaining the temporariness of the rule of a verse.