بررسی سه رویکرد در باره تفسیر آیات 16-19 سوره «قیامت» بر پایه با زخوانی جمله معترضه

جملۀ معترضه» یا «میان‌جمله» یکی از جملاتی است که نه به موضوع اصلی بلکه به جوانب امر می‌پردازد؛ اما این جمله به‌دلیل جایگاهی که در محاورات دارد، همواره مورد توجه مفسران در تفسیر آیات قرآن قرار داشته، به‌طوری‌که گاه تلقی برخی آیات یا فقراتی از آنها، به‌عنوان جملۀ معترضه، بر تفسیر مفسران موثر بوده است؛ اما باید گفت که گاهی برداشت ناصحیح از این موضوع، تاثیر قابل توجهی بر فهم نادرست از آیات و تفسیر ناصواب قرآن کریم داشته است. یکی از مشهورترین و مهم‌ترین رویکرد‌ها در تفسیر آیاتِ شانزدهم تا نوزدهم سورۀ «قیامت»، معترضه تلقی کردن آنهاست. این نوشتار درصدد بازخوانی جملۀ معترضه و ارائۀ تطبیقی سه رویکرد در خصوص آیات چهارگانۀ سورۀ قیامت با محوریت جملۀ معترضه است. در پیِ پژوهش انجام شده، روشن گردید که چهار آیۀ مذکور، معترضه نیستند؛ هرچند این آیات با آیات قبل ارتباط مفهومی نیز نداشته، بلکه شرایط خارج از سخن، مقتضای نزول آنها بوده است. واژگان کلیدی: جملۀ معترضه، تفسیر، قرآن، آیات 16 تا 19 سورۀ قیامت، دیدگاه مشهور، دیدگاه غیرمشهور. جملۀ معترضه» یا «میان‌جمله» یکی از جملاتی است که نه به موضوع اصلی بلکه به جوانب امر می‌پردازد؛ اما این جمله به‌دلیل جایگاهی که در محاورات دارد، همواره مورد توجه مفسران در تفسیر آیات قرآن قرار داشته، به‌طوری‌که گاه تلقی برخی آیات یا فقراتی از آنها، به‌عنوان جملۀ معترضه، بر تفسیر مفسران موثر بوده است؛ اما باید گفت که گاهی برداشت ناصحیح از این موضوع، تاثیر قابل توجهی بر فهم نادرست از آیات و تفسیر ناصواب قرآن کریم داشته است. یکی از مشهورترین و مهم‌ترین رویکرد‌ها در تفسیر آیاتِ شانزدهم تا نوزدهم سورۀ «قیامت»، معترضه تلقی کردن آنهاست. این نوشتار درصدد بازخوانی جملۀ معترضه و ارائۀ تطبیقی سه رویکرد در خصوص آیات چهارگانۀ سورۀ قیامت با محوریت جملۀ معترضه است. در پیِ پژوهش انجام شده، روشن گردید که چهار آیۀ مذکور، معترضه نیستند؛ هرچند این آیات با آیات قبل ارتباط مفهومی نیز نداشته، بلکه شرایط خارج از سخن، مقتضای نزول آنها بوده است.

A Study of Three Approaches to the Tafsir of the 16th -19th Verses of the Sura al-Qiyamah as Parenthetic Sentences

Parenthetic sentences are those which contribute to the main argument of a discourse. Due to their place in everyday conversations, they have been studied by tafsir experts, and as some verses have occasionally been regarded as parenthetic remarks, this view has influenced tafsir experts, too. One of the most famous practices is to regard the 16th 19th  verses of the Sura alQiyamah as parenthetic verses. On the other hand, misunderstanding the Quranic text leaves its own effect on giving interpretations of the Quranic verses. The present paper casts a new look unto parenthetic sentences in a comparative mode, hence it is found out that they are not parenthetic verses. Semantically independent, those four verses are contextually related to another universe of discourse, hence their revelation. © Hasanbegui,  A. (2020) A Study of Three Approaches to the Tafsir of the 16th 19th Verses of the Sura alQiyamah as Parenthetic Sentences. Biannual Journal of Comparative Exegetical Researches, 6 (12) 3556.  Doi: 10.22091/PTT.2019.2852.1305