بررسی فضای نزول آیهٔ وارثان زمین با تکیه بر تفاسیر فریقین

مطالعۀ آیات قرآن با تکیه‌ بر فضای نزول، پرده از پاره‌ای از حقایق پنهان آیات برمی‌دارد. در این مقاله آیۀ پنجم سورۀ قصص، مشهور به آیۀ وارثان زمین که می‌فرماید: *وَ نُریدُ اَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی اْلاَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ اَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ*، با چنین رویکردی مطالعه شده است. این آیه، چنان‌که از سیاقش برمی‌آید، دلالت دارد بر این که ارادۀ خداوند بر این قرار گرفت که بر بنی‌اسرائیل که تحت استضعاف فرعون بودند، منت نهد و آنان را پیشوایان و وارثان سرزمینی قرار دهد که از آن در کتاب مقدس به‌نام سرزمین موعود یاد شده است. در مقالۀ حاضر، سخن درباره این است که اگرچه سیاق آیه ناظر به بنی‌اسرائیلِ زمان حضرت موسی(ع) است، با عنایت به این که این آیه در دوران پیش از هجرت و متناسب با وضعیت و فضای تحت استضعاف واقع شدن مسلمانان توسط سران شرک نازل شده، بی‌گمان در حکم بشارتی بوده که ایشان نیز مانند بنی‌اسرائیل از ستم رهایی خواهند یافت و به پیشوایی و وراثت سرزمین نایل خواهند آمد. البته این آیه نیز متضمن یک قاعدۀ کلی و گویای سنتی الهی است مبنی بر این که مردمان مستعضف در دوران‌های مختلف، به‌ویژه در آخرالزمان، سرانجام به پیشوایی و وراثت زمین نایل خواهند آمد.

A Study of the Circumstance of Revelation for the Verse of the Inheritors of the Earth Relying on Sunni and Shi’ite Exegeses

Received: 2020/6/22  |   Accepted: 2020/12/10Studying Qur’anic verses relying on their circumstance of revelation unveils some hidden truths about them. In this article, the 5th verse of Surah alQisas known as the Inheritors of the Earth is studied by such an approach. As it appears from its context, this verse implies that the will of God desired to show favor upon the Bani Isrā’il who were under the oppression of the Pharaoh to make them the heirs of a land named the Promised Land in the Holy Book. The present article discuses that although the context of this verse refers to the Bani Isrā’il during the age of Prophet Moses, regarding the fact that it was revealed in the Makki period when the Muslims were oppressed by the Mushrik leaders, it is definitely considered as good tidings for the Muslims that like Bani Isrā’il, they would relieve from tyranny and oppression, reach leadership, and inherit a land. Of course, this verse involves the general principle that the divine tradition desires that the oppressed people in every era specially Ākher alZamān (End Time) would achieve the leadership and inheritance of the earth.  Nekounām, J (2021) A Study of the Circumstance of Revelation for the Verse of the Inheritors of the Earth Relying on Sunni and Shi’ite Exegeses. Biannual Journal of Comparative Exegetical Researches, 7 (13) 3158.  Doi: 10.22091/PTT.2021.6317.1882