بررسی تطبیقی رویت خدا در تفسیر شیخ طوسی و تفسیر ماتریدی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
اعرابی غلامحسین ,زعفرانی زاده سعید
|
|
منبع
|
پژوهش هاي تفسير تطبيقي - 1396 - دوره : 3 - شماره : 2 - صفحه:49 -69
|
|
چکیده
|
در چند آیۀ قرآن کریم از رویت خداوند و نیز از نظر کردن در قیامت به خدا سخن به میان آمده است. مجسِّمه و مشبِّهه خداوند را همچون آدمیان دارای جسم و اعضا و جوارح می‌پنداشتند و تعابیری نظیر «وجه الله» و «ید الله» را که در برخی آیات قرآن دربارۀ خدا به کار رفته است، به معنای ظاهری آنها حمل می کردند. در مقابل، معتزله و امامیه بر آن بودند که ذات باری نه جسم و جهت دارد و نه دیده می‌شود. در این مقاله، رویت الهی با روش تطبیقی دیدگاه دو مفسر و متکلم یعنی شیخ طوسی (ت460ق) صاحب تفسیر التیبان و ابومنصور ماتریدی (ت333ق) بنیادگذار فرقۀ ماتریدیه و مولف «تاویلات اهل السنه» بررسی شده است. شیخ طوسی همچون دیگر علمای شیعه و به تبعیت از احادیث و ارشادات ائمه معصومین(ع) رویت خداوند را چه در دنیا و چه در آخرت نپذیرفته و آن را منافی با توحید دانسته و استدلال‌هایی نیز برای آن آورده است. در مقابل، ماتریدی اگرچه در مباحث توحیدی تنزیه‌گراست، اما در زمینۀ رویت الهی به ظاهر برخی آیات و روایات تمسک کرده و رویت خداوند در قیامت را پذیرفته و معتقد است که مومنان، خدا را در قیامت رویت خواهند کرد. البته به نظر او،کیفیت این رویت مشخص نیست و اصطلاحاً این رویت بلا کیف است. آنچه ماتریدی نفی کرده، ادراک خداوند و احاطه بر اوست و نه رویت الهی.
|
|
کلیدواژه
|
رویت الهی، صفات خبری، شیخ طوسی، تفسیر تبیان، ابومنصور ماتریدی، تاویلات اهل السنه
|
|
آدرس
|
دانشگاه قم, گروه علوم قرآن و حدیث, ایران, دانشگاه قم, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
saeedz1358@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|