اثربخشی توان‌بخشی شناختی رایانه‌محور بر نشخوار فکری سالمندان با اضطراب مرگ مقیم مراکز سالمندان

سالمندی به‌عنوان یکی از مراحل حساس تحول انسان، دارای ویژگی‌ها و شرایط خاص خود است. در این میان نشخوار فکری از شایع‌ترین موضوعات سلامت روان سالمندان است که با مداخلۀ مناسب می‌توان آن را بهبود بخشید. بنابراین این پژوهش با هدف اثربخشی توان‌بخشی شناختی رایانه‌محور بر نشخوار فکری سالمندان دچار اضطراب مرگ مقیم مراکز سالمندان انجام شد. روش پژوهشی حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل سالمندان مقیم مراکز سالمندان شهرستان اردبیل در سال 1402 بود. که از بین آنها 30 نفر (با بازۀ سنی 60 تا 80 سال)، برای گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) با روش نمونه‌گیری در دسترس و براساس ملاک‌های ورود به مطالعه انتخاب شدند. گروه آزمایش دوازده جلسۀ‌ 45 دقیقه‌ای توان‌بخشی شناختی رایانه‌محور را که توسط پژوهشگر گردآوری شده بود دریافت کردند و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. پرسش‌نامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل اضطراب مرگ سالمند تمپلر و نشخوار فکری نالن‌هوکسما و مارو بود.  داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیره در نرم‌افزار spss-26 مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که توان‌بخشی شناختی رایانه‌محور اثر مثبتی ‌بر نشخوار فکری سالمندان دارد (0.001>p). یافته‌های این پژوهش بیانگر آن بودند که مداخلۀ توان‌بخشی شناختی رایانه‌محور را می‌توان به ‌دلیل سهولت کاربرد و متنوع بودن تکالیف، برای نشخوار فکری سالمندان کاربردی دانست. بنابراین می‌توان توان‌بخشی شناختی رایانه‌محور را به‌عنوان یک روش کارآمد در جهت کاهش نشخوار فکری سالمندان مقیم  مراکز سالمندان مورد استفاده قرار داد.

the effectiveness of computer-based cognitive rehabilitation on the rumination in older adult with death anxiety living in nursing homes

old age, as a sensitive stage of human evolution, brings unique characteristics and conditions. rumination is one of the most common mental health issues among older adults, which can be improved with appropriate interventions. therefore, this research aimed to examine the effectiveness of computer-based cognitive rehabilitation (cbcr) on rumination in older adults with death anxiety living in nursing homes. the research method was quasi-experimental with pretest-posttest-control group design. the statistical population included older adults residing in nursing homes in ardabil, iran in 2023, among whom, 30 individuals (aged 60 to 80 years) were selected using convenience sampling method and based on the study inclusion criteria, and assigned to an experimental group (15 individuals) and a control group (15 individuals). the experimental group received twelve 45-minute sessions of cbcr collected by the researcher, while the control group received no intervention. the questionnaires used in this research included templer’s death anxiety scale for older adults and nolen-hoeksema and morrow’s rumination questionnaire. data were analyzed using univariate analysis of covariance (ancova) in spss-26 software. the findings indicated that cbcr has a positive effect on rumination in older adults (p<0.001). these results indicate that cbcr can be considered useful for addressing rumination in older adults due to its ease of use and the variety of tasks it includes. therefore, cbcr can be used as an effective method to reduce rumination in older adults living in nursing homes.