اثربخشی درمان هیجان‌مدار بر اضطراب مرگ و تاب‌آوری سالمندان

سالمندی فرآیندی زیستی و دوره‌ای حساس از زندگی است که با بروز تغییرات خود به خودی، پیش رونده و بازگشت ناپذیر فیزیولوژیکی و ‌‌روان‌شناختی همراه می‌باشد. افراد در این مرحله با شایع‌ترین موضوعات سلامت روان سالمندان مانند اضطراب مرگ و‌ تاب‌آوری مواجه می‌گردند که با استفاده از مداخلات مناسب درمانی می‌توانند بهبود یابند. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی درمان هیجان‌مدار بر اضطراب مرگ و تاب‌آوری سالمندان انجام‌ شد. پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی سالمندان مراکز شبانه روزی شهر شیراز بود و حجم نمونه نیز شامل 30 نفر سالمند مقیم مرکز سالمندان زاگرس (60 تا بیش از 90 سال) در زمستان سال 1402 بود که به روش نمونه‌گیری در‌دسترس و با توجه به معیارهای ورود و خروج مطالعه انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل گمارده شدند. پروتکل درمان هیجان‌مدار بر روی گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه‌ای اجرا گردید اما این درمان برای گروه گواه انجام نشد. برای گردآوری داده‌ها از آزمون اضطراب مرگ تمپلر و پرسشنامه تاب‌آوری کانر-دیویدسون استفاده شد. تحلیل داده‌ها در نرم افزارspss  نسخه 26 با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس یکراهه صورت گرفت. یافته‌ها نشان داد که اگر چه در مرحله پس‌آزمون، درمان هیجان‌مدار موجب کاهش اضطراب مرگ سالمندان گروه آزمایش شد اما تاثیر این درمان بر اضطراب مرگ سالمندان معنادار نبود. به عبارت دیگر، بین دو گروه آزمایش و کنترل از نظر‌ تاب‌آوری و تمام زیرمقیاس‌های آن تفاوت معناداری وجود داشت (0.05>p). به بیان دیگر درمان هیجان‌مدار بر تاب‌آوری سالمندان موثر و موجب افزایش آن شده بود. از این رو، استفاده از درمان هیجان‌مدار به عنوان یک روش موثر در بهبود سلامت روان سالمندان به ویژه در جهت افزایش‌ تاب‌آوری و کاهش اضطراب مرگ آنان توصیه می‌شود.

the effectiveness of emotion focused therapy on death anxiety and resilience in older adults

aging is a biological process and a sensitive life stage marked by spontaneous, progressive, and irreversible physiological and psychological changes. during this phase, individuals encounter common mental health issues such as death anxiety and resilience, both of which can be improved with appropriate therapeutic interventions. this study aimed to evaluate the effectiveness of emotion-focused therapy (eft) on death anxiety and resilience in older adults. this was a quasi-experimental study with a pretest-posttest control group design. the statistical population included all older adults residing in all nursing homes in shiraz. the sample consisted of 30 older adults (aged 60 to 90) residing in the zagros residential care center, selected through convenience sampling method and based on inclusion and exclusion criteria, and randomly assigned to two groups of 15 (experimental and control) during the winter of 2023. eft was administered to the experimental group over eight 90-minute sessions, while the control group did not receive this therapy. data were collected using the templer death anxiety scale and the connor-davidson resilience scale. data were analyzed by ancova in spss-26. the findings showed that although eft reduced resilience in the experimental group in the post-test phase, had no significant effect on death anxiety. in other words, there were significant differences between the experimental and control groups just in terms of resilience and its subscales (p<0.05) after the conduction of eft. therefore, eft was effective in improving resilience among older adults. hence, eft is recommended as an effective method to improve the mental health of older adults, particularly in enhancing resilience.