تبیین پدیدارشناسانه سالمندی موفق: یک مطالعه کیفی

با توجه به پیش‌‏بینی سازمان جهانی بهداشت و نیز تحلیل آمارهای جمعیت‌شناختی، پدیده سالمندی یکی از چالش‏های پیش‌‏رو برای جامعه ایران محسوب می‌شود، بنابراین حرکت در مسیر سالمندی موفق یک ضرورت محسوب می‌شود. از این‌رو، هدف این پژوهش تبیین پدیدارشناسانه سالمندی موفق مردان براساس تجربه زیسته آنها می‌باشد. روش پژوهش، کیفی از نوع پدیدارشناسی توصیفی با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون بود. جامعه مورد پژوهش شامل سالمندان مرد بالای 60 سال ساکن دو کلان‌شهر تهران و کرج بود. 18 نفر سالمند موفق به عنوان نمونه با روش نمونه‌گیری هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده‏ها با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته جمع‌‏آوری و برای تحلیل آنها از روش 7 مرحله‏ای کلایزی استفاده شد. یافته‌‏های حاصل از مصاحبه‏‌ها در 5 مضمون اصلی (خصوصیات فردی، اجتماعی، خانوادگی، خودمراقبتی و احساس حمایت) و 21 مضمون فرعی استخراج و طبقه‌بندی شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد سالمندان موفق ویژگی‏های فردی همچون مسئولیت‌پذیری، متعهدبودن، صبوری، انعطاف‌پذیری، اجتماعی بودن، هدفمندی، توانمندی و عدم وابستگی را دارند. همچنین آنها از نظر اجتماعی افراد اثرگذاری هستند، مورد پذیرش اجتماعی می‌باشند و از نظر عاطفی احساس تنهایی نمی‌کنند، دارای روابط خانوادگی گرم و تحت حمایت مالی خانواده می‌باشند، خود مراقبتی جسمی، معنوی، روانی و اجتماعی مناسب از خود دارند، احساس می‌کنند تحت حمایت اجتماع و دولت هستند، و از نظر اقتصادی و بهداشتی درمانی هم حمایت می‌شوند. طبق نتایج این پژوهش، برای داشتن سالمندی موفق باید خود مراقبتی‌های جسمی، معنوی، روحی و روانی در افراد جدی گرفته شود و همچنین حمایت‌های اقتصادی، اجتماعی و درمانی از آنها وجود داشته باشد.

a phenomenological explanation of successful aging: a qualitative study

according to the prediction of who and the analysis of demographic statistics, the aging phenomenon is considered one of the upcoming challenges for the iranian society. therefore, moving in the direction of successful aging is considered a necessity. hence, the purpose of this research is to phenomenologically explain the successful aging in men based on their lived experiences. this research was a qualitative study, of descriptive phenomenology type using a thematic analysis technique. the research population included all older men over 60 years old living in tehran and karaj, iran, among whom 18 successful older people were selected as a sample using a purposeful sampling method until theoretical saturation was reached. the data were collected using in-depth and semi-structured interviews, and the seven-step colaizzi method was used for their analysis. the findings from the interviews were extracted and classified into five main themes (individual characteristics, social characteristics, family characteristics, self-care, and feelings of support) and 21 sub-themes. the results of this research illustrated that the successful older adults possess personal characteristics such as responsibility, commitment, patience, flexibility, sociability, purposefulness, capability and independence. moreover, they are socially effective, socially accepted and do not feel lonely emotionally, have warm family relationships, are under the financial support of the family, have physical, spiritual, and mental self-care, feel that they are supported by the society and the government, and are also supported economically and in terms of health services. according to the results of the research, it can be concluded that physical, spiritual, mental, and psychological self-care should be taken seriously in order to have a successful aging, and there should be economic, social, and medical support for older people.