رابطه خودانتقادگری و احساس تنهایی با افسردگی در سالمندان: نقش میانجی نشخوار فکری

با توجه به روند سریع سالمندی جمعیت، بررسی عوامل مهم در شکل‌گیری و کنترل افسردگی ضروری به نظر می‌رسد. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی رابطه خودانتقادگری و احساس تنهایی با افسردگی در سالمندان با نقش میانجی نشخوار فکری انجام شد. روش تحقیق حاضر، از انواع تحقیقات توصیفی با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه سالمندان بالای 60 سال  ساکن آسایشگاه کرج، شهریار و شهر قدس در سال‌های 1402-1401 تشکیل دادند که از بین این جامعه، 195 نفر (119 زن، 76 مرد) با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه‌های نشخوار فکری نولن هوکسما و مارو، خودانتقادی تامسون و زراو، تنهایی توسط راسل و همکاران و افسردگی بک استفاده شد. برای برازش و آزمودن فرضیه‌ها از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از از نرم‌افزارهای spss نسخه 24 و smart-pls نسخه 3.2.8 انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که رابطه مثبت و معناداری بین خود انتقادی درونی و مقایسه‌ای با افسردگی و همچنین بین نشخوار فکری و افسردگی وجود دارد، ولی رابطه احساس تنهایی و افسردگی معناداری نبود. همچنین مشخص شد که نشخوار فکری نقش واسطه‌ای در رابطه بین خودانتقادی درونی و تنهایی با افسردگی در سالمندان دارد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر به روان‌شناسان توصیه می‌شود در درمان افسردگی سالمندان به آموزش فنون کنترل و توقف نشخوارهای فکری و افکار خودانتقادگرانه بپردازند تا از این طریق احساس تنهایی سالمندان منجر به بروز افسردگی در آنها نشود.

the relationship of self-criticism and loneliness with depression in older adults: the mediating role of rumination

considering the rapid aging process of the population, it seems necessary to investigate important factors in the formation and control of depression. therefore, the aim of this study was to investigate the relationship between self-criticism and loneliness with depression in older adults through the mediating role of rumination. this was a descriptive research with the structural equation modeling (sem) method. the statistical population consisted of all people over 60 living in shahryar and quds nursing homes in karaj, iran, 2022-2023, among whom 195 people (119 women, 76 men) were selected using convenience sampling method. in order to collect information, nolen hoeksma and maro’s rumination, thomson and zarav’s self-criticism, russell et al.’s loneliness, and beck’s depression questionnaires were used. sem was used to test the hypotheses. data analysis was conducted using spss-24 and smart-pls 3.2.8. the findings indicated that there is a positive and significant relationship between internal and comparative self-criticism and depression, as well as between rumination and depression, but the relationship between loneliness and depression did not reach significance level, and rumination plays a mediating role in the relationship between inner self-criticism and loneliness with depression. according to the results of the present study, psychologists are recommended to train the techniques of controlling and stopping rumination, and self-critical thoughts in the treatment of depression in older adults, so that the loneliness of older adults may not lead them to feel depresssion.