‌اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای قشر پیش‌پیشانی بر توجه، حافظه کاری،تصمیم‌گیری، شناخت اجتماعی و کیفیت زندگی در سالمندان

فعالیت شناختی و کیفیت زندگی نشانگر‌ها‌ی مهمی در ارزیابی سلامت روان هستند و بهبود آنها منعکس کننده حفظ و ارتقای سلامت فیزیکی و روانی در سالمندان است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی قشر پیش پیشانی مغزی بر توجه، حافظه کاری، تصمیم‌گیری، شناخت اجتماعی و کیفیت زندگی سالمندان انجام گرفت. این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی سالمندان بالای 60 سال ساکن شهرستان تبریز در سال 1402 بود که از میان آنها نمونه 40 نفر که معیارهای ورود به پژوهش را داشتند به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل گمارش شدند. گروه آزمایشی به مدت 20 جلسه یک روز درمیان تحت تحریک الکتریکی مغزی بر روی پیش‌پیشانی با شدت 1 میلی آمپر دریافت نمودند و گروه کنترل در این زمان هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. از آزمون ارزیابی خودکار عصب روانشناختی کمبریج، جهت ارزیابی عملکرد شناختی و پرسش‌نامه کیفیت زندگی 36 گویه‌ای سازمان بهداشت جهانی جهت کیفیت زندگی در پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شد. از روش تحلیل آماری آنکوا در نرم‌افزار spss نسخه 24 جهت تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها‌ استفاده گردید. نتایج آزمون آنکوا نشان دهنده تفاوت معنی‌دار در میانگین توجه، حافظه کاری، تصمیم‌گیری، شناخت اجتماعی بین دو گروه آزمایشی و کنترل در پس‌آزمون بود (p<0/05). به این معنی که تحریک الکتریکی قشر پیش پیشانی موجب بهبود توجه، حافظه کاری و تصمیم‌گیری و شناخت اجتماعی و همچنین بهبود کیفیت زندگی در گروه آزمایش به نسبت گروه کنترل شده است. یافته‌ها‌ی پژوهشی نشان دهنده اثربخشی تحریک الکتریکی مغزی بر روی قشر پیش پیشانی در بازتوانی عملکردهای شناختی در سالمندان است، این رویکرد درمانی را می‌توان به عنوان یک راهکار موثر در بهبود سلامت عملکرد شناختی و کیفیت زندگی استفاده گردد.

the effectiveness of transcranial direct current stimulation over prefrontal cortex on attention, working memory, decision-making, social cognition and quality of life in older adults

cognitive function and quality of life (qol) are crucial indicators in health assessment, and their enhancement reflects the maintenance and improvement of both physical and mental health in older adults. therefore, this study aimed to investigate the effectiveness of transcranial direct current stimulation (tdcs) over the prefrontal cortex on attention, working memory, decision-making, social cognition, and qol in older adults. this quasi-experimental study employed a pretest-posttest design with a control group. the study population consisted of older adults aged over 60 residing in tabriz, iran in 2023, among whom, 40 individuals meeting the inclusion criteria were selected through convenience sampling and randomly assigned to experimental and control groups. the experimental group received 1ma tdcs over the prefrontal cortex for 20 sessions every other day, while the control group received no intervention during the same period. the cambridge neuropsychological test automated battery (cantab) was utilized to assess cognitive function, and the quality of life questionnaire-short form (qol-sf 36) was administered to evaluate qol at pretest and posttest phases. analysis of covariance (ancova) was conducted using spss-24 software for statistical analysis. the results revealed a significant difference between the means of attention, working memory, decision-making, social cognition, and qol in the experimental and control groups at the post-test phase (p<.05). thus, electrical stimulation of the prefrontal cortex led to improvements in attention, working memory, decision-making, social cognition, and qol, thereby enhancing cognitive performance and improving qol in the experimental group compared to the control group. the findings suggest that tdcs over the prefrontal cortex enhances cognitive function in older adults, indicating its potential as an effective and beneficial method to improve cognitive performance and qol in this population.