رابطه سبک‌های دلبستگی با انسجام خود و پدیدآورندگی در سالمندان: نقش میانجی نیازهای اساسی روا‌ن‌شناختی

با توجه به روند افزایش شمار سالمندان در جامعه ایرانی، توجه به بهبود کیفیت زندگی این گروه از اهمیتی ویژه برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی رابطه سبک‌های دلبستگی با انسجام خود و پدیدآورندگی با میانجی‎گری نیازهای اساسی روان‌شناختی در سالمندان ایرانی به انجام رسید. روش پژوهش، توصیفیهمبستگی مبتنی بر تحلیل مسیر بود. جامعه آماری مشتمل بر سالمندان شهر تهران بود و حجم نمونه برابر با 170 نفر بود که به روش دردسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش مشتمل بر پرسشنامه‌های پدیدآورندگی لویولا، انسجام روانی آنتونووسکی، سبک‌های دلبستگی کولینز و رید و نیازهای بنیادین روا‎ن‎شناختی دسی و رایان بود. یافته‌ها نشان داد که مدل مفروض از برازش خوبی در نمونه مورد مطالعه برخوردار است. نتایج نشان داد سبک دلبستگی ایمن به طور مستقیم با هر سه نیاز استقلال، شایستگی و ارتباط، ارتباط مثبت معنادار، سبک دلبستگی اجتنابی با شایستگی و سبک دلبستگی دوسوگرا با نیاز استقلال و شایستگی و انسجام خود ارتباط منفی معنادار دارند. به علاوه بین نیازهای استقلال و شایستگی با پدیدآورندگی ارتباط مثبت معنادار وجود دارد. نهایتاً نیاز استقلال در روابط بین سبک‌های دلبستگی ایمن و دوسوگرا با پدیدآورندگی و نیاز شایستگی در روابط بین هر سه سبک دلبستگی با پدیدآورندگی نقش میانجی ایفا می‌کنند. در نتیجه، با توجه به اهمیت سبک‌های دلبستگی و نیازهای اساسی روانی، روان‌شناسان می‌توانند با تکیه بر این دو متغیر و تلاش برای بهبود و اصلاح آنها در کودکان و انجام مداخلات و درمان‌ها در جامعه سالمندان، گامی در جهت افزایش کیفیت این دوران بردارند.