اثربخشی آموزش خودمراقبتی بر کیفیت‌زندگی، رفتارهای خودمراقبتی و قند خون در سالمندان فاقد رفتارهای خودمراقبتی

سالمندان فاقد رفتارهای خودمراقبتی دارای مشکلات جسمی و روان‌شناختی زیادی هستند و آموزش خودمراقبتی می‌تواند به آنان کمک فراوانی کند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش خودمراقبتی بر کیفیت زندگی، رفتارهای خودمراقبتی و قند خون در سالمندان فاقد رفتارهای خودمراقبتی انجام شد. این مطالعه از نوع نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش همه مردان سالمند دیابتی دارای پرونده در مراکز بهداشتی درمانی شهر مشهد در سال 1398 بودند. پس از بررسی ملاک‌های ورود به مطالعه تعداد 54 نفر با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 6 جلسه 60 دقیقه‌ای آموزش خودمراقبتی مهدی و همکاران را دریافت کرد و گروه کنترل آموزشی ندید. داده‌ها از طریق پرسشنامه کیفیت زندگی سالمندان لیپاد، مقیاس تجدیدنظرشده رفتارهای خودمراقبتی دیابت توبرت و همکاران و تست قند خون جمع‌آوری و در نرم‌افزار spss نسخه 19 با روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که در مرحله پیش‌آزمون گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر کیفیت‌زندگی، رفتارهای خودمراقبتی و قند خون تفاوت معنی‌داری نداشتند (p>0/05)، اما در پس‌آزمون از نظر هر سه متغیر تفاوت معنی‌داری داشتند (p<0/05 ). به عبارت دیگر، آموزش خودمراقبتی باعث افزایش کیفیت زندگی و رفتارهای خودمراقبتی و کاهش قند خون سالمندان شد (p<0/05). با توجه به نتایج، توصیه می‌شود که متخصصان سلامت و درمانگران از روش آموزش خودمراقبتی در کنار سایر روش‌های آموزشی و درمانی برای ارتقای کیفیت‌زندگی و رفتارهای خودمراقبتی و کاهش قند خون به‌ویژه در سالمندان فاقد رفتارهای خودمراقبتی استفاده کنند.

The Effectiveness of SelfCare Training on Quality of Life, SelfCare Behaviors and Blood Sugar in Elderly Lacking SelfCare Behaviors

Elderly with no selfcare behaviors suffer from many physical and psychological problems and selfcare training can help them. Therefore, present research aimed to determine the effectiveness of selfcare training on quality of life, selfcare behaviors and blood sugar in elderly lacking selfcare behaviors. This was a quasiexperimental study with pretestposttest design and control group. The research population included diabetic elderly men who had records in health care centers of Mashhad city, 2019 year. Reviewing inclusion criteria, 54 samples were selected through objective sampling method and were randomly divided to two groups. Experimental group were trained on selfcare training by Mahdi and et al. in 6 sessions of 60minutes; however, the control group didn’t receive training. Data were collected using LEIPAD elderly quality of life questionnaire, Toobert et al. revised scale for selfcare behaviors among elderly and blood sugar tests, which were analyzed by univariate analysis of covariance in SPSS version 19. The results showed no significant difference in terms of quality of life, selfcare behaviors and blood sugar in experiment and control groups pretests (P>0/05); though, in posttests, there were significant differences in terms of all three variables (P<0/05). In other words, selfcare training led to an increase in quality of life and selfcare behaviors while decreased blood sugar in elderly (P<0/05). According to the results, it was recommended that health professionals and therapists use selfcare training method along with other training and therapeutic methods to improve quality of life and selfcare and reduce blood sugar especially in elderly with no selfcare behaviors.