سرمایه اجتماعی در سازمان فضیلت‌محور: مولفه‌های تشخیص سرمایه اجتماعی در اماکن متبرکه مذهبی

در بین سازمان‌های فضیلت‌محور، سازمان‌های عهده‌دار مدیریت اماکن متبرکه‌ مذهبی، به‌رغم تاثیر قابل توجه در ایجاد و حفظ سرمایه‌ اجتماعی، در پژوهش‌های مرتبط با سازمان و مدیریت، به‌ویژه از بُعد مولفه‌های تشخیص، کمتر مورد توجه بوده‌اند. از این رو، پژوهش حاضر با رویکردی کیفی به بررسی مولفه‌های تشخیص سرمایه‌ اجتماعی در آستان قدس رضوی و آستان‌های مقدس حضرت فاطمه معصومه(ع) و حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) پرداخته‌ است. در این نوشتار ترکیب جامعی از روش‌های فراترکیب، تحلیل مضمون، و مصاحبه مورد استفاده قرار گرفت. جمع‌آوری داده‌های نظری از بین 22 عنوان مدل تشخیص و برخی اسناد منتخب از سازمان‌های مورد مطالعه انجام شد. داده‌های عملیاتی از طریق مصاحبه‌ نیمه‌ساختاریافته با 18 نفر از خبرگان منتخب به روش‌های قضاوتی و گلوله‌برفی، تا زمان رسیدن به اشباع نظری، گردآوری شد. روایی پژوهش با استناد به روش‌های مختلف از جمله کیفیت مطالعات اولیه، تحلیلگران مستقل، بازبینی و شفافیت و اعتبار مصاحبه‌ها با استفاده از روش بازآزمون تایید شد. این پژوهش اولین تلاش در اماکن متبرکه‌ مذهبی در ایران اسلامی است که در آن 258 مضمون استخراج‌شده از داده‌های کتابخانه‌ای با مضامین برگرفته از ایده‌ها و نظر خبرگان ترکیب شد. بر اساس یافته‌ها، مولفه‌های تشخیص سرمایه‌ اجتماعی در اماکن متبرکه عبارت‌اند از: ارزش‌های بنیادین، سرمایه‌های نمادین، شایستگی‌های سازمانی، سرمایه‌های معنوی، سرمایه‌های مردمی، و سرمایه‌های فرهنگی. این مولفه‌ها، با ایجاد اعتماد، کنش متقابل، تعاون و همکاری بین افراد جامعه، و تاثیر در قلب و روح انسان‌ها موجب تقویت سرمایه‌ اجتماعی و ارزش‌های والای انسانی در جامعه‌ اسلامی می‌شوند.

social capital in virtuous organization: diagnosis components of social capital in religious holy places

among the virtuous organizations, the organizations in charge of religious holy places, despite their impact on creating and maintaining social capital, have received less attention in scientific researches related to organization and management, especially from the dimension of diagnosis components. therefore, the present study has investigated the components of social capital in the holy shrine of razavi and the holy shrines of hazrat fatima masoumeh and hazrat abdulazim hasni, with a qualitative approach. in this research, a comprehensive combination of meta-synthesis, theme analysis and interviews were used. theoretical data were collected from 22 diagnosis models and some selected documents from the studied organizations. operational data were collected through semi-structured interviews with 18 selected experts using judgmental and snowball samplying until theoretical saturation. the validity of the research was confirmed by referring to various methods, including the quality of the primary studies, using independent analysts, reviews and transparency. the validity of interviews was confirmed by the retest method. this research is the first attempt on religious holy places in islamic republic of iran, in which 258 themes extracted from library data were combined with themes derived from ideas and opinions of experts. based on the findings, the components of social capital diagnosis in religious holy places include fundamental values, symbolic capital, organizational competencies, spiritual capital, people’s capital and cultural capital. these components strengthen social capital and high human values in the islamic society by creating trust, interaction, and cooperation among the members of the society and influencing the hearts and souls.