هم‌ افزایی نهادی و سرمایه اجتماعی؛ نقش هم ‌افزایی نهادی در مدیریت منطقه کلان ‌شهری تهران

هم‏افزایی نهادی به مثابه‌ بذر سیاست ‏های مشارکتی و مقوّم سرمایه‌ اجتماعی در مناطق کلان‌شهری شناخته می‌شود که در کنار اعتماد اجتماعی و قواعد نهادی می‏تواند محصول پربار مشارکت نهادمند و مدیریت شایسته را به ارمغان بیاورد. اما مسئله‌ اساسی در این حوزه شناخت ظرفیت‌های درونی و برونی نهادها در ارتقای هم‌افزایی‌ها است. در همین زمینه پژوهش حاضر با هدف سنجش ظرفیت هم‌افزایی نهادی در مدیریت منطقه‌ کلان‌شهری تهران اقدام به بررسی و تحلیل ظرفیت‌های هم‌افزایی درون‌نهادی و میان‌نهادی کرده است. این پژوهش بنا بر ماهیت مسئله‌ مورد بررسی در رده‌ پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد که با استفاده از روش‌های پیمایشی انجام شده است. جامعه‌ آماری پژوهش همه‌ نهادهایی است که در محدوده‌ منطقه‌ کلان‌شهری به عنوان یکی از کنشگران اثرگذار در منطقه‌ کلان‌شهری فعال هستند. حجم نمونه نیز با فرمول کوکران 400 نمونه برآورد و با استفاده از روش سهمیه‏ای تعیین شد. پس از گردآوری  داده‌های پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه، از آزمون‌های t-test، تحلیل واریانس یک‌طرفه و f به منظور تحلیل داده‌ها استفاده شده است . نتایج نشان می‌دهد شاخص سرمایه و ظرفیت انسانی با توجه به سطح اطمینان 95 درصد در نهادهای دولتی (6.132)، عمومی (3.728)، مردمی (28.780)، و خصوصی (33.679) اختلاف معناداری با میانگین دارد و ظرفیت هم‌افزایی درون‌نهادی و هم‌افزایی میان‌نهادی در منطقه‌ کلان‌شهری تهران میان نهادهای مردمی و خصوصی نسبت به نهادهای دولتی و عمومی بیشتر است. بنابراین تمرکز بر ظرفیت‌هایِ بیشترِ نهادهای خصوصی و مردمی جهت بهره‌برداری از آن‌ها و اصلاح ساختار قدرت موجود در منطقه‌ کلان‌شهری تهران با تاکید بر ظرفیت‌سازی بیشتر در نهادهای دولتی و عمومی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. توسعۀ ظرفیت‌های مثبت نهادی، تمرکززدایی قدرت ذی‌نفعان کلیدی شهری به نفع نهادهای دارای ظرفیت بیشتر، طراحی فضای گفت‌وگو و برنامه‌ یکپارچه میان نهادها، و نهادسازی منطقه‌ کلان‌شهری تهران می‏تواند گام‌های نخستین حل بخش زیادی از مشکلات مناطق کلان‏شهری، که به واسطه‌ تفرّق‏ها و تقابل‌ های نهادی ایجاد شده، باشد.

institutional synergy and social capital; the role of institutional synergy in the management of the metropolitan region of tehran

institutional integration is known as the seed of participatory and social capital enhancer in metropolitan areas, which along with social trust and institutional rules can bring a fruitful product of institutional participation and good management. but the main issue is to recognize the internal and external capacities of institutions in promoting synergies. in this regard, the present study with the aim of measuring the capacity of institutional synergy in the management of tehran metropolitan area, has investigated and analyzed the capabilities of intra-institutional and inter-institutional synergy. due to the nature of the subject, this research is applied research that has been done with survey methods. the required data were collected using a questionnaire and analysis by t-test, one-way analysis of variance and f-test. the results show that the capacity of intra-institutional and inter-institutional synergy in the metropolitan area of tehran is higher among public and private institutions than governmental and public institutions. therefore, focusing on more capacities of private and public institutions in order to exploit them and reform the existing power structure in the metropolitan area of tehran with emphasis on more capacity building in governmental and public institutions becomes more important. development of positive institutional capacities, decentralization of power of key urban stakeholders in favor of institutions with greater capacity, design of dialogue and integrated program between institutions and institutionalization of tehran metropolitan area can solve many of the problems of metropolitan areas due to segregation and institutional conflicts.