نظریۀ سرمایۀ اجتماعی «امامت‌محور» با تکیه بر آموزه‌های شیعه

یکی از موضوعات مهم در جامعه‌شناسی، نقش ایدئولوژی و ارزش‌های دین‌پایه بر نظریه‌های جامعه‌شناختی و پدیده‌های اجتماعی است. نمونه بارز این آموزه‌ها سخن حضرت فاطمه زهرا(س) است مبنی بر اینکه «فجعل الله ... طاعتنا نظاماً للمله و امامتنا امانا من الفرقه.»؛ خداوند پیروی از ما اهل بیت را سبب برقراری نظام اجتماعی و رهبری ما را عامل در امان ماندن از تفرقه‌ها قرار داده است. فرضیه مقاله بدین سمت رفته است که این سخن ناظر به «نظریه سرمایه اجتماعی امامت‌پایه» است. زیرا، در این نوشتار نظریه سرمایه اجتماعی به قضایای تعمیم‌یافته در شبکه تعاملی مطلوب اجتماعی تعریف شده است که از یک عنصر قوام‌بخش تعلیلی برخوردار است و این عنصر تعلیلی ولایت‌پذیری جامعه است که موجبات نظام‌بخشی و امنیت روانی و رفتاری را در عالی‌ترین مراتب سرمایه اجتماعی تحقق خواهد بخشید. در این نظریه نوع رابطه میان متغیر امامت و سرمایه اجتماعی از نوع علّی و رویکرد تبیینی است؛ نه آنکه تنها رابطه همبستگی از نوع مستقیم وجود داشته باشد. دلایلی مانند ظهور کلام، قواعد ادبی و لغوی، و همچنین شواهد تاریخی، همگی، دلالت بر وجود رابطه‌ای علّی (نه همبستگی) دارد. روش تحقیق تحلیل محتوا با ابزار فیش است که با رویکرد کتابخانه‌ای گردآوری شده است.

ImamateBased Social Capital Theory Based on Shiite Teachings

One of the major issues in sociology is the role of ideology and religious values ​​in sociological theories and social phenomena. The most prominent example of these teachings is a statement by Lady Fatima (a), saying that Allah has asked people to follow Ahl alBayt (a) in order to establish the social system and set them as the leaders to prevent divisions. The hypothesis of this paper is that this statement is a reference to the theory of social capital underlying Imamate, as this article defines social capital theory as generalized theorems in a desirable social interactive network that has a reasoning consistency element. This element is the degree to which following the religious guardianship will introduce systemic order as well as psychological and behavioral security to the highest levels of social capital.