بررسی ارابه‌ی زرین جیحون؛ شاهکار هنر فلزکاری هخامنشی

گنجینه‌ی جیحون یکی از مهم‌ترین مجموعه های بازمانده از هنر فلزکاری دوره ی هخامنشی است که شامل 180 شیء ازجمله زیورآلات و پیکرک‌های آیینی و لوحه‌های تعویذ و ... است. شاخص‌ترین اثر این مجموعه ارابه‌ای طلایی با چهار اسب، ارابه‌ران و مسافر است. در این پژوهش تلاش بر این است تا بر اساس ساختار اصول فنیِ تحلیل‌های پیشین از قطعه‌های طلایی و نقره‌ای دوره‌ی هخامنشی در مجموعه‌ی موزه‌ی بریتانیا که با آزمایش‌های مختلف ازجمله آزمایش سیستم میکروسکوپ الکترونی و طیف‌سنجی پرتوایکس کارشده‌اند، به مطالعه ی ساختارِ اثر مذکور و کاربرد این شیء در ایران، بر اساس منابع موجود پرداخته شود. روش پژوهش به‌صورت توصیفی تحلیلی است واصلی‌ترین نتیجه‌ی آن پی بردن به انواع گوناگونی از تکنیک‌های زرگری و رشد مداوم تولید اشیاء سه‌بعدی پیچیده است که تصویر کاربردی ارابه‌های زمان خود را مشخص می‌کنند. پیشرفتی که در ادامه بیانگر چگونگی سیستم هنری منسجم و یکپارچه در دوره‌ی هخامنشی است، زیرا هنر این دوره، فرم‌های ساخت، نقوش و تزیینات و موفقیت‌های اساسی بسیاری از تمدن‌ها را در خود جای‌داده بود که همه در تکوین شیوه‌ی هنری خاص هخامنشی سهمی عمده داشته‌اند.

A Study of the Golden Chariot of Oxus؛ The Masterpiece of Achaemenian Metalworking Art

The Oxus Treasure is one of the most important collections remaining from the art of metalworking in Achaemenian era which includes 180 objects such as jewelries, ethical statuettes, talisman slates, and etc. The most salient artifact of this collection is a golden chariot with four horses, the coachman, and the passenger. Present paper aims to study the structure of Golden Chariot based on the structure of technical principles of previous analyses related to Achaemenian era’s golden and silver facets which are kept in British Museum Collection and on which various experiments such as Electron Microscopic System and EnergyDispersive Xray Spectroscopy have been conducted. Functions of this object in Iran and its structure were studied based on the existing sources. Research methodology is descriptiveanalytical and the main result was discovering various techniques of jewelrymaking and continuous development of complex threedimensional objects’ production which may lead to determine the functional picture of mentioned era’s chariots. A development which will present the consistent and integrated artistic system of Achaemenian era because the artifacts of this era consist of forms of construction, ornaments, and decorations as well as the fundamental successes of many civilizations embedded all of which have major influence on shaping the Achaemenian Empire