کاربافی ورزنه

کرباس که در منطقه مرکزی ایران اصطلاحاً «کار» نامیده می‌شود، ساده‌ترین پارچه دو وردی است که با پنبه و به‌وسیله دستگاه‌های پاچالی بافته می‌شود. کار یا بدون نقش است و یا نقش‌های بسیار ابتدایی و ساده‌ای دارد. اگرچه تولید این بافته در مناطق مختلف ایران با شیوه‌ای تقریباً یکسان صورت می‌پذیرد، متناسب با کاربرد و نوع مصرف این پارچه سنتی، تغییراتی در نحوه تولیدش رخ می‌دهد. یکی از مناطق مرکزی ایران که با توجه به وجود کشتزارهای وسیع پنبه، بافت کار در آن برای مصارف گوناگون کاربرد داشته است، ورزنه در نزدیکی اصفهان است. هدف اصلی ما در این مقاله، شناسایی فرآیند و شیوه تولید کار در منطقه ورزنه است تا از این طریق و با مطالعه روش‌های کرباس‌بافی در سایر مناطق ایران، به تفاوت‌های موجود در تولید کرباس در مناطق مختلف ایران پی ببریم. روش تحقیق این مقاله توصیفی و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی است. در این پژوهش، ضمن بررسی قسمت‌های مختلف دستگاه و معرفی ابزار و تشریح مراحل بافت کار، اصطلاحات محلی به‌کاررفته در کاربافی ورزنه را دسته‌بندی می‌کنیم و توضیح می‌دهیم. از کار بافته‌شده در ورزنه به‌عنوان سفره نان یا بقچه جهاز عروس، بقچه حمامی، چادر سفید، کفن و چادرشب استفاده می‌شود. در حال حاضر، در این منطقه شانزده کارگاه نیمه‌فعال خانگی بافت کار وجود دارد که بافندگان آن همگی زنان مسن هستند. کار ورزنه درصورت نقشدار بودن، بیش از پنج رنگ ندارد و با نخ پنبه‌ای مرسریزه و آهارخورده با چربی حاصل از مغز گوسفند بافته می‌شود.