بازنمایی گرافیکی مضامین اجتماعی در پوستر فیلم‌های اجتماعی سینمای ایران (مورد مطالعاتی: فیلم‌های برگزیدۀ جشنوارۀ فجر سال‌های 1390 تا 1398)

در سال‌های اخیر، توجه به مضامین اجتماعی در فیلم‌های سینمایی ایران پس از انقلاب پررنگ‌تر شده است. در این گونه مضامین، مخاطب در مقایسه با دیگر گونه‌ها مهم‌تر به شمار می‌رود، زیرا به‌طور مستقیم یا نمادین به دغدغه‌های مخاطبان توجه دارد و مضمون فیلم با ذهنیت مخاطبان تکمیل می‌شود. اولین ارتباط مخاطب با فیلم در وهلۀ نخست از طریق پوستر و طراحی آن است. پرسش اصلی در این پژوهش، عبارت است از: بازنمایی گرافیکی مضامین اجتماعی در پوستر فیلم‌های اجتماعی چگونه است؟ هدف در این پژوهش، بررسی این امر است که طراحی پوستر فیلم‌های اجتماعی برگزیدۀ جشنوارۀ فیلم فجر سال‌های 1390 تا 1398 تا چه اندازه بازنمایی درستی ارائه کرده است و تا چه میزان مضمون اجتماعی که در فیلم ذکر شده و در پوستر آمده است. در این پژوهش، برای گردآوری اطلاعات، از روش کتابخانه‌ای و مشاهدۀ آثار و برای تحلیل، از روش کمی- کیفی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که به طراحی پوستر در فیلم‌های اجتماعی سینمای ایران پس از انقلاب به میزان کافی توجه نمی‌شود. از جمله عوامل منفی، می‌توان به رنگی طراحی‌شدن، استفاده از تصاویر شخصیت‌ها، استفاده از متن زیاد و نبود تصاویر انتزاعی و خلاقیت کافی اشاره کرد. همچنین 21 پوستر به‌صورت مستقیم، 22 پوستر به‌صورت غیرمستقیم و نمادین با مضمون فیلم در ارتباط هستند و 2 مورد نیز ارتباطی با مضمون فیلم ندارند. بر این اساس، می‌توان گفت که در مجموع ارتباط طراحی پوستر فیلم‌های اجتماعی در آثار انتخابی با مضمون اجتماعی وضعیت مناسبی ندارد.

graphical representation of social themes in the posters of social films of iranian cinema (case study: selected films of fajr festival from 2012 to 2020)

graphics, in its broadest sense, refers to any type of design or visual image creation. on this basis, graphic design is considered as one of the most important and influential arts in the contemporary period. meanwhile, poster design is one of the branches of this form of art. a poster is a special kind of announcement and display for a graphic design that also has an advertising aspect. of course, its artistic aspect is also important and it is known as one of the forms of art in the contemporary period. graphic design and posters are used in different fields. one of the most important areas where poster design is well needed and focused on, is the cinema. the first encounter of audience with a movie besides the trailer is the movie poster. no matter how much the digital world has revolutionized the world of advertisement, movie posters are still very important. in the beginning, iranian cinema was a raw and developing industrial experience, but over time, it became one of the important cinematic currents with various factors integral to its formation. iranian cinema has undergone many changes before and after the islamic revolution.