بازتاب طبیعت در گستره اساطیر ایران

اسطوره در هر جامعه‎ای وجود داشته و به راستی یکی از سازه‎های مهم فرهنگ بشری است. بررسی و تحلیل جهان اسطوره، پیوسته در میان محققان دارای جایگاهی ویژه بوده و گذشت زمان هرگز از اهمیت و جذابیت آن نکاسته است. یکی از اجزای تشکیل دهنده جذابیت اسطوره، نوع نگاه و باور به خدایان در اقوام و ملت‎هاست. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تجزیه و تحلیل کیفی به بررسی تاثیر طبیعت بر باور اساطیری ایران می‎پردازد. از آن‎جا که عناصر و عوامل متعددی بر اساطیر نقش داشته‎اند، محور اصلی این پژوهش بررسی تاثیر و بازتاب طبیعت در اساطیر ایران می‎باشد. با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان اینگونه اظهار داشت که طبیعت عنصری حائز اهمیت در اساطیر ایران و واجد جایگاهی متفاوت در ایدئولوژی‎های این قوم بوده‎است، به‎طوری که در جهان‎بینی ایران باستان، جایگاه طبیعت از عنصری که خود خداوند یا جزئی از خداوند به شمار می‎رفته تا عنصری شر و جایگاه زندگی اهریمن متفاوت ‎است. در اساطیر ایران، عناصر طبیعی نقش بسزایی را ایفا می‌کنند. با بررسی طبیعت ایران دو خصیصه بارز به چشم می‎خورد: مسئله خشک و کم آب بودن سرزمین ایران و دیگری تضادهای طبیعی. این دو ویژگی مهم تاثیر ویژه‎ای بر اساطیر ایران داشته و بیشترین نمود آن را در دو اسطوره کهن و مشهور تیتشر و وای می‎توان یافت.

The reflection of nature on Iran’s mythology

In every society, mythology exists and for sure it’s one the most important outputs of human culture. The study and analysis of mythology have a significant position among researchers and passage of time has never lessened its importance or attraction. One of the components which make myths interesting and appealing is its view and belief towards gods in ethnicities and nationalities. In this research by using descriptive research method and also by using qualitative analysis, the impact of mythological belief in Iran was studied. Since there are numerous factors and elements which had influences on myths, the main idea of this research is to study the impact and the reflection of nature on Iran’s mythology. Based on obtained results, it can be mentioned that natural elements have a significant impact on Iran’s mythology and have a special position on ideologies of these ethnicities. In the ideology of ancient Iran nature has both good and evil factors. Sometime it is a god or a part of god or even the living place of evil. In Iranian mythology nature has a significant role. The two main features which have been achieved by studying the nature of Iran are: the issue of lowwater supply and dryness of Iran and natural contrasts. These two important features had an important role on Iran’s mythology and we can see their manifestations in two famous and ancient myths of “Tishtar” and “Vay”.