سیالیت فضایی و پرسپکتیوهای متحرک در رویکردی ریزوماتیک به آموزش هنر

متاثر از نفوذ مفهوم «چرخش فضایی» و توجه به اهمیت مقوله فضا در رابطه با تولید دانش و مفهوم حقیقت، پرسش از ماهیت فضا و مکان، به موضوعی اساسی در مطالعات و تئوری‌های تعلیم و تربیت نیز تبدیل گردیده است. ژیل دلوز، فیلسوف پساساختارگرای فرانسوی، به همراه فلیکس گاتاری در کتاب هزاران فلات، از ریزوم به‌مثابه یک استراتژی فضایی بهره می‌گیرند تا الگوی جدیدی را در رابطه میان دانش و فضا معرفی کنند. بهره‌گیری از سیستم فضایی ریزوماتیک در کلاس‌های هنر می‌تواند به‌مثابه محیطی برای خلق و آفرینش، امکانات و ظرفیت‌های فراوانی در رابطه با آموزش هنر فراهم آورد. اهمیت تعدد و تکثر در نگره ریزومی، فضای کلاس را به فضای پرسپکتیوهای سیال و متغیری تبدیل می‌کند که کاملاً در تضاد با فضای آموزشی تک پرسپکتیوی همگن سنتی قرار می‌گیرد. بهره‌گیری از فضای ریزومی، مجالی برای گسست‌ها و انفجارهای غیرمنتظره‌ای در حیطه آموزش هنر فراهم می‌آورد که آزادی تفسیرها و چندگانگی خوانش ها در مواجهه با آثار هنری، بر منطق تک معنایی غلبه می‌نماید. این پژوهش از نوع نظری و با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته است.

Spatial Fluidity and Animated Perspectives in Rhizomatic Approach toward Art Education

Questioning the concept of space and location has turned into a fundamental issue in education theory due to the effect of “Spatial turn” and considering the importance of “Space” in regard to producing knowledge and the concept of truth. Gilles Deleuze, French poststructuralist philosopher, along with Felix Guattari in their book, "A Thousand Plateaus", employs the rhizome to introduce a new paradigm in the relationship between space and knowledge. Present study aims to prove this hypothesis that using rhizomatic spatial space in art classes can create an environment for creation and innovation, presenting many opportunities and capacities in regard to art education. The importance of diversity and multiplicity of rhizome model converts the classroom to a space with shifting and fluid perspectives, which stands completely in contrast to traditional pedagogical environment with a homogeneous single perspective. It might be argued that one of the major achievements of employing rhizomatic space in the art theory classes is the juxtaposition and combination of disparate perspectives and heterogeneous viewpoints in relation to an artwork and can overcome the logic of single meaning in an art work. Present paper is a theoretical study, using descriptive – analytical method and gathering data by library resources and documentation.