بررسی مبانی کنش‌های روادارانه ناظر بر بینش‌های عرفانی داراشکوه و بومه

در سپهر عرفان اسلامی و عرفان مسیحی، همواره عارفان پرآوازه‌ای سر برآورده‌اند که از منظر وحدت به جهان هستی نگریسته‌اند و بینش‌های عرفانی مبتنی‌بر توحید خویش را مبنایی برای رواداری در رفتار با دیگران قرار داده‌اند. در این میان، دو عارف مسلمان و مسیحی، محمد داراشکوه و یاکوب بومه، از تاثیرگذارانِ این عرصه هستند. بر همین اساس، مسئلۀ این مقاله چنین است که چه نظام رفتاریِ روادارانه‌ای بر مبنای بینش‌های عرفانی این دو عارف از لابه‌لای کلمات آنان دریافت می‌شود.در مقالۀ پیش‌رو با رویکرد توصیفی  تحلیلی و استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، از میان مبانی هستی‌شناسی، انسان‌شناسی و نجات‌شناسی موجود در آثار محمد داراشکوه و یاکوب بومه، بینش‌هایی همچون وحدت وجود، سریان عشق در هستی، توحید در مالکیت، توحید در عبادت، اشتراک در خلقت و...، استخراج شد و ارزش‌هایی مبتنی‌‌بر این بینش‌ها همچون کرامت انسانی، امکان عشق‌ورزی به انسان‌ها و امانت بودن داشته‌ها نزد انسان ارائه شد. این بینش‌ها و ارزش‌ها خود رفتارها و کنش‌های روادارانه‌ای مانند ایثار، رفتار نیکوکارانه، محبت و فروتنی را به‌دنبال دارند که برای همزیستی مسالمت‌آمیز در جهان معاصر از بهترین نمونه‌ها هستند.

Investigating the foundations of tolerant actions regarding the mystical insights of Dara Shikoh and Böhme

In the sphere of Islamic mysticism and Christian mysticism, there have always been famous mystics who have looked at the universe from the perspective of unity, and have considered their mystical insights based on monotheism as a basis for tolerance in dealing with others. Two Muslim and Christian mystics &Mohammad Dara Shikoh& and &Jakob Böhme& are among the influential scholars in this field. Accordingly, this article sought to investigate what tolerant behavioral system based on the mystical insights of these two mystics can be deduced from their words. Having used a descriptiveanalytical approach and qualitative content analysis, this study extracted insights such as unity of existence, the flow of love in existence, monotheism in property, monotheism in worship, participation in creation, etc., from among the foundations of ontology, anthropology and salvation in the works of Mohammad Dara Shikoh and Böhme. Moreover, values ​​such as human dignity, the possibility of loving human beings, the trustworthiness of possessions, etc. were presented based on these insights. These insights and values ​​themselves resulted in tolerant behaviors and actions such as selfsacrifice, benevolent behavior, love, humility, etc., which are the best examples for peaceful coexistence in the contemporary world.