بازنمایی نقش روحانیت در سینمای پس از انقلاب با رویکرد زندگی دینی

سینما عرصه و نمایشی عمومی و یکی از بسترهای فرهنگی و شناختاری جامعه است. در این میان روحانیت می‌تواند از مهم‌ترین کنش‌گران در انتقال پیام‌ها و ارزش‌های مربوط به ترویج و تعلیم «سبک زندگی» دین در فضای ارتباطی باشد. این مقاله می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که روحانیت در سینمای پس از انقلاب، چه نقشی را ایفا کرده است و چگونه از حضور خود به عنوان کنش‌گر و مبلغ دینی، برای اثرگذاری در فضای جامعه بهره برده است؟ روش به‌کار رفته در این مطالعه، نوعی تحلیل مضمون، همراه با رمزگشایی و بازنمایی از مولفه‌های ترویجی سبک زندگی اسلامی، با محوریت کاراکتر روحانیت در سینمای دو دهۀ اخیر است. نوآوری مقاله برخلاف پژوهش‌های پیشین، در استخراج مولفه‌های سبک زندگی دینی است. نتایج به‌دست‌آمده از این جستار نشان می‌دهد که در غالب این آثار، به غیر از الگوی ساده‌زیستی، چندان به نشانه‌ها و الگوهای ظاهری سبک زندگی، مانند نوع خوراک، پوشاک، تفریح و شیوه‌های گذران حیات توجه نشده است و بیشتر مناسبات رفتاری، اجتماعی و ارتباطی روحانیون مورد توجه قرار گرفته است که با مفهوم اخلاق کاربردی هم‌خوانی دارد؛ همچنین در این فیلم‌ها، ابعاد اجتماعی شخصیت‌های روحانی که ذیل سبک زندگی اجتماعی قرار می‌گیرد در مقایسه با دیگر ابعاد سبک زندگی (نظیر سبک زندگی اقتصادی و فرهنگی) بازتاب وسیع‌تری دارد.

Representation of the role of the clergy in post-revolutionary cinema with an approach to religious life

Cinema as a public arena and theater is one of the cultural and cognitive contexts of a society. In the meantime, the clergy, as one of the most important actors, in order to convey messages and values ​​in the communication space as a promotion and teaching of the &lifestyle& of religion. This article seeks to answer the question of what role did the clergy play in postrevolutionary cinema and how did they use their presence as religious preachers to influence the atmosphere of society? The method used in this study is a kind of content analysis, along with deciphering and representing the promotional components of the Islamic lifestyle, focusing on the character of the clergy in the cinema of the last two decades. The innovative aspect of the article is in terms of extracting the components of religious lifestyle in it. However, previous studies have not been able to extract the components of the religious lifestyle. The results of this study show that in most of these works, in addition to the simple biological pattern, much attention is paid to the signs and patterns of lifestyle, such as the type of food, clothing, entertainment and ways of living. Most of the social, behavioral, and communicative relationships of the clergy have been considered, which is consistent with the concept of applied ethics. Also in these films, the social dimensions of spiritual personalities which fall under the social lifestyle are more widely reflected than other dimensions of lifestyle (such as economic and cultural lifestyle).