بازشناسی جایگاه حرم امام‌زادگان در هویت شهری با تاکید بر سبک زندگی ایرانی -اسلامی

هویت سکونتگاه‌ها می‌تواند بر اساس امامزاده‌ها به‌عنوان کانونی سبک‌ساز و قلب تپنده شهرها مطالعه شود. امامزاده‌ها به‌عنوان مرکزی مذهبی، فرهنگی، اجتماعی، نقش مهمی در سبک زندگی و هویت شهرهای ایرانی دارند. این فضاها ضمن داشتن مرکزیت در استخوان‌بندی شهرهای ایرانی، بسترِ رویدادها و حیات فرهنگی-اجتماعی شهروندان در مناسبت‌ها و ایام خاص هستند. جایگاه حرم امام‌زاده‌ها در سبک زندگی، در تداوم حیات پایدار از طریق آیین زیارت، توسل و نیایش، در مناسبت‌های خاص به کانون برگزاری آیین‌ها و سنت‌های دینی و مذهبی به‌ویژه جشن‌ها، اعیاد و عزاداری‌های تبدیل می‌شوند. ازاین‌رو، مقاله حاضر به بازشناسی جایگاه و اهمیت بنیادین حرم امام‌زاده‌ها در هویت شهرها و سبک زندگی شهروندان می‌پردازد. به‌طورکلی، امام‌زاده‌ها نقشی هویت‌بخش و سبک‌ساز در ساختار فرهنگی، اجتماعی و کالبدی شهری دارند. در بعد فرهنگی و اجتماعی، جاذب افراد و گروه‌های جامعه در فضایی واحد و القای حس‌وحال مذهبی و روحانی، نماد پایدار فرهنگی و بستر بی‌بدیل نمایشگر هویت اجتماعی محسوب می‌شود. این امر باعث پایداری فرهنگی و اجتماعی شهرها گشته و موجبات تقویت امنیت روانی، اجتماعی و فرهنگی جامعه را فراهم می‌آورند. در بعد کالبدی، امام‌زاده‌ها، در نقاط کلیدی و ساختاری شهرها و روستاها قرار دارند. در این راستا، ارتباط و اتصال فضاهای امام‌زاده با اجزا و عناصر پیرامون خود به‌ویژه شبکه معابر و مسیرهای اصلی و فرعی، مساجد، بازارها و محله‌های پیرامونی، حائز اهمیتی قابل‌توجه در طراحی شهری سکونتگاه‌های مذکور است. رابطه بین سبک زندگی ایرانی-اسلامی و حرم‌های مطهر امامزادگان را می‌توان در ابعاد نیایش و زیارت، محضور و معاشرت در اجتماع، رفتار و گفتار، جلو و پوشش، خرید و مصرف، تفریح و فراغت، کسب‌وکار، تربیت فرزندان بررسی نمود که در هرکدام از ابعاد مذکور سبک زندگی ایرانی-اسلامی دارای اصول، قواعد، الگوها و مصادیقی است.