آونگ مراقبت، از تعلیق تا استمرار؛ یک مطالعۀ کیفی از مراقبان خانوادگی سالمندان در شهر یزد

اهداف: از دیرباز در جامعۀ ایران، مناسبات بین‌نسلی خانواده و نظام حمایت خانوادگی، نقش مهمی را در نگهداری و مراقبت از سالمندان عهده‌دار بود. با وجود تداوم کارکرد مراقبتی نهاد خانواده، امروزه الگوهای گذشتۀ مراقبت خانوادگی، از تغییرات اجتماعی و همچنین روند فزایندۀ تعداد و نسبت سالمندان در جمعیت متاثر گردیده است. درحالی‌که چشم‌انداز آیندۀ جمعیتی کشور، حکایت از مواجهۀ جدی با پدیدۀ سالمندی جمعیت در افق پیش رو دارد، اما کنکاش‌های علمی پیرامون ابعاد، زوایا و چالش‌های مراقبت‌های اجتماعی و خانوادگی سالمندان در بستر جامعۀ ایرانی نسبتاً محدود باقی مانده است. هدف مطالعۀ حاضر، آن است که از روزنۀ نگاه مراقبت‌کنندگان، پرتو تازه‌ای به شناخت تجربیات زندگی و چالش‌های آنان در زمینۀ مراقبت از سالمندان بتاباند. روش مطالعه: برای پیگیری هدف، مطالعه‌ای کیفی با رویکرد نظریۀ زمینه‌ای در شهر یزد طراحی و تجربیات 22 نفر از مراقبان خانوادگی که مسوولیت مراقبت از حداقل یک عضو سالمند خانواده را عهده‌دار بودند، واکاوی گردید. گردآوری داده‌ها از طریق مصاحبه‌های عمیق و تحلیل آن‌ها براساس کدگذاری‌های باز، محوری و گزینشی صورت گرفت. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش در قالب 263 مفهوم، 34 مقولۀ فرعی و 11 مقولۀ اصلی سازمان‌دهی شد. پدیدۀ اصلی برآمده از تحلیل‌ها، «تعلیق زندگی» است. بر پایۀ یافته‌ها، ترغیب به خود مراقبتی شرایط زمینه‌ای است و شرایط مداخله‌گر نیز فرسودگی حضور و مساله‌مندی حمایت است. استراتژی‌ها شامل مدیریت استرس زیسته و مدیریت بحران زیسته و پیامدها شامل استمرار نیازمحور، استمرار شخصیت‌محور، استمرار آگاهی/ تجربه‌محور و مراقبت روزمره می‌باشند. مقولۀ مرکزی «مراقبت در وضعیت آونگی: از تعلیق تا استمرار» احصاء گردید. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که مراقبت از سالمندان توسط مراقبان خانوادگی می‌تواند چالش‌انگیز باشد و منجر به فشارهای روحی و جسمی شود که بر سلامت و رفاه مراقبان تاثیرگذار است. ازاین‌رو، مراقبان ناگزیرند که تعادلی بین نیازهای شخصی خود و وظایف مراقبتی‌شان برقرار نمایند.

the pendulum of care from suspension to continuity: a qualitative study of family caregivers for the elderly in yazd, iran

objectives: for a long time in iranian society, family relations and support systems have played an important role in caring for the elderly. despite the continuation of the family institution’s care function, past patterns of family care have been impacted by social changes and the increasing number and proportion of the elderly in the population. while the country’s demographic future indicates a serious confrontation with the phenomenon of population aging in the future, scientific studies about the dimensions and challenges of social and family care for the elderly in the context of iranian society have remained relatively limited. the present study aims to shed light on the life experiences and challenges of caregivers in caring for the elderly. methods: a qualitative study with a grounded theory approach was conducted in yazd, and the experiences of 22 family caregivers responsible for caring for at least one elderly family member were analyzed. the data was collected through in-depth interviews and analyzed using open, axial, and selective coding procedures. results: the findings were organized into 263 concepts, 34 sub-categories, and 11 main categories. &suspension of life& emerged as the central phenomenon from the analyses. according to the findings, the underlying condition is the motivation for self-care, while the weariness of presence and problematic support act as intervening conditions. the strategies involve managing lived stress, resulting in need-based continuity, personality-oriented continuity, awareness/experience-oriented continuity, and daily care. the central category of &care in the state of the pendulum: from suspension to continuation& was also identified. conclusions: the findings suggest that family caregivers face significant challenges in caring for the elderly, leading to mental and physical stress that impacts their health and well-being. therefore, caregivers need to balance their personal needs and caregiving duties.