رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و فرهنگی با مسوولیت‌پذیری زیست‌محیطی

امروزه از مهم ترین مسائل زیست انسانی، توجه به محیطی است که در آن زندگی می کند. هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین سرمایۀ اجتماعی و فرهنگی با مسوولیت‌پذیری زیست‌محیطی بر مبنای مفهوم سرمایه در اندیشۀ بوردیو است. روش مطالعه: این پژوهش به روش پیمایشی با جامعۀ آماری شهروندان 15 ساله و بیشتر شهر یاسوج اجرا شده است. حجم نمونه مبتنی بر فرمول کوکران و بر اساس واریانس محاسبه شده از پیش‌آزمون و با 95 درصد اطمینان، 323 نفر تعیین شد. اعتبار پرسش نامه نیز از نوع صوری و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ اندازه ‌گیری شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که بین سرمایۀ اجتماعی و سرمایۀ فرهنگی تجسم‌ یافته با مسوولیت‌پذیری زیست ‌محیطی رابطۀ معناداری وجود دارد. بین متغیرهای زمینه‌ ای (جنسیت، تحصیلات، وضعیت اشتغال، وضعیت تاهل) با مسوولیت‌ پذیری زیست‌ محیطی رابطۀ معناداری وجود ندارد. مدل‌یابی معادلۀ ساختاری نشان داد که 44 درصد از واریانس متغیر مسوولیت‌ پذیری زیست‌ محیطی توسط متغیرهای سرمایۀ اجتماعی (با تاثیر بیشتر) و سرمایۀ فرهنگی تبیین می شود. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این پژوهش و نظریۀ بوردیو، هرچه سرمایۀ اجتماعی و فرهنگی شهروندان بیشتر باشد مسوولیت‌پذیری زیست‌محیطی مطلوب‌تری دارند. در شهر یاسوج به دلیل التزام به روابط و پیوندهای قومی و طایفه‌ای، برخورداری از سرمایۀ اجتماعی در قالب حمایت اجتماعی در شبکه‌های ارتباطی نقش بسیار موثری در ترغیب مردم به رفتارهای مسوولانۀ زیست‌محیطی دارد. بنابراین، در راستای آموزش ‌های نظری و عملی افراد در رفتارهای مسوولانۀ زیست ‌محیطی با استفاده از خود شهروندان، صدور مجوز فعالیت به سازمان‌های مردم‌نهاد در حیطۀ محیط‌زیست با حداقل دخالت دولت، برگزاری کارگاه ‌ها و همایش ‌ها و اجتماعات عمومی، تقویت پل ‌های ارتباطی بین مردم و سازمان‌های مسوول در حوزۀ محیط‌زیست به‌ویژه از طریق فضای مجازی، تقویت ارتباطات و اعتمادسازی بین مردم و سازمان‌های غیردولتی از جمله نهادهای مذهبی و آموزش خانواده‌ ها از طریق مدارس پیشنهاد می‌شود.

the relationship between social and cultural capital and environmental responsibility

abstractobjectives: today, one of the most important issues of human life is to pay attention to the environment in which one lives. the purpose of this study is to examine the relationship between social and cultural capital and environmental responsibility based on the concept of capital in bourdieu’s thought. methods: this research was carried out using a survey method with a statistical population of citizens aged 15 years and older in yasouj city. based on cochran’s formula and the variance calculated from the pre-test with 95% confidence, 323 people were selected as the sample size. the validity of the questionnaire was also measured by its formal type and reliability using cronbach’s alpha. results: the research results showed a significant relationship between social capital and embodied cultural capital and environmental responsibility. there is no significant relationship between contextual variables (gender, education, employment status, and marital status) with environmental responsibility. structural equation modeling showed that 44% of the variance of the environmental responsibility variable is explained by the variables of social capital (with more influence) and cultural capital. conclusion: based on the findings of this research and bourdieu’s theory, the more social and cultural capital citizens have, the better their environmental responsibility. in the city of yasouj, due to the commitment to ethnic and tribal relations and ties, having social capital in the form of social support in communication networks plays a very effective role in encouraging people to behave in an environmentally responsible manner. therefore, in line with the theoretical and practical training of people in environmentally responsible behavior using citizens, it is suggested to issue licenses to ngos in the field of environment with minimal government interference, holding workshops, conferences, and public gatherings, strengthening communication bridges between people and responsible organizations in the field of environment, especially through virtual space, strengthening communication and building trust between people and non-governmental organizations, including religious institutions, and educating families through schools.