مطالعه جامعه‌شناختی سمن‌های مریوان: از مطالبه‌گری و روشنگری تا سیاست هویت

اهداف: سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن) به مثابه پدیده‌های نوظهور در واکنش به ناکارآمدی بخش خصوصی و دولتی و در پاسخ به ملزومات گفتمان توسعه در نیمه دوم قرن بیستم گسترش یافته و امروزه به عنوان یکی از مهمترین بازیگران جامعه مدنی نقش انکارناپذیری در توسعه مشارکتی و  دموکراسی ایفا می‌کنند. در این چارچوب مقاله حاضر به مطالعه سازمان‌های مردم نهاد شهر مریوان از خلال بیانیه‌هایی می‌پردازد که این نهادها در طول یک دهه اخیر منتشر کرده‌اند. بیان نظری موضوع با بررسی ادبیات موجود و با استناد به نظریه‌های جامعه مدنی، سرمایه اجتماعی و نظریه جنبش‌های اجتماعی جدید صورت‌بندی شده است. روش: این مطالعه به شیوه اسنادی و با کاربرد تکنیک تحلیل محتوا به اجرا درآمده است. واحد تحلیل بیانیه‌هایی است که تعدادی از سمن-های مریوان در فاصله 1391 تا 1400 منتشر کرده‌اند. یافته‌ها: بر طبق یافته‌ها عمده بیانیه‌ها به صورت جمعی و مشترک منتشر شده و سمن‌های محیط زیستی، علمی، اجتماعی و فرهنگی بیشترین مشارکت را در آن داشته‌اند. «محیط زیست»، «زنان» و «جامعه مدنی» موضوعاتی است که بیشترین اهمیت و اولویت را برای سمن‌ها دارد. لحن بیانیه‌ها بیانگر موضع مطالبه‌گرانه (انتقادی) از نهادهای حکومتی و ایفای نقش روشنگرانه نسبت به جامعه است. سیاست هویت و به عبارتی سیاسی شدن سمن‌ها متاثر از هویت کردی از دیگر یافته‌های مهم این مقاله است. نتیجه‌گیری: به طور کلی سمن‌های مریوان در بستر شرایط موجود توانسته‌اند نقش‌ها و کارکردهای مورد انتظار از سازمان‌های جامعه مدنی را به خوبی ایفا کنند.

a sociological study of marivan’s non-governmental organizations: from demandingness and enlightenment to identity politics

objectives: non-governmental organizations (ngos), as emerging phenomena in response to the inefficiency of the private and public sectors and the requirements of the development discourse in the second half of the 20th century, have expanded and today, they play an undeniable role in participatory development and democracy as one of the most important actors of civil society. in this context, this article aims to study the non-governmental organizations in marivan through the statements have published by these organizations during the last decade. the theoretical statement of the subject is formulated by referring to the theories of civil society, social capital, and the theory of new social movements. methods: this study has been carried out in a documentary way using the content analysis technique. the unit of analysis consists of the statements published by several ngos in marivan between 2012 and 2021. results: according to the findings, most of the statements were published collectively and jointly, and the environmental, scientific, social, and cultural ngos had the highest contribution in it. ،environment،, ،women، and ،civil society، are the topics that have the most importance and priority for ngos. the tone of the statements shows a demanding (critical) position from government institutions and playing an enlightened role towards society. another important result of this article is the predominance of identity politics and in other words the politicization of ngos affected by kurdish identity. conclusion: it can be argued that marivan’s ngos have been able to fulfill the roles and functions expected from civil society organizations properly.