آیین گذار انقلابی براندازی متنی: از روایت شورش نمادین تا انقلاب

این مقاله به بررسی طغیان نمادین در دو افق متن و آیین و پیوند آن با کارکرد تولید وارونگی موقت و نمادین نظم در پهلوی دوم می‌پردازد. افق‌های انتقادی با یکدیگر ترکیب شده و با توجه به عدم‌شکل‎‌گیری فضای دیالوجیکال و گفت‌وگویی میان نمایندگان قدرت و گروه‌های خاموش، آنچه ماکس گلوکمن آن را کنش شورش (وارونگی موقت و نمادین نظم) می‌نامد، به ظهور کنش انقلابی به‌مثابه مطالبه وارونگی واقعی و دائمی نظم مستقر و تغییر پایدار روابط قدرت موجود می‌انجامد. این مقاله بر پایه درک رابطه میان‌متنی و بیناآیینی میان متن و آیین و تحلیل گفتمانی و محتوایی آن دو شکل گرفته‌است. تفاسیر انقلابی از قصه‌های کودکان، آیین‌های موجود در جامعه و شعر پریان انقلابی در نزد نمایندگان اصلی دو گروه روشنفکری (چپ و اسلامی انقلابی) مورد توجه بوده و آثار روشنفکران تاثیرگذاری چون صمد بهرنگی، احمد شاملو، علی شریعتی، جلال آل احمد و نویسندگانی کمتر شناخته اما با آثار تاثیرگذار، چون محمد پرنیان و داریوش عباداللهی مورد بررسی بوده است. در این تحقیق مشخص شد که ظهور گفتمان انقلابی به‌مثابه یک مطالبه عمومی با تبدیل و ظهور قصه و آیین به‌صورت یک کلان‌روایت از بازتعریف و باززایی هویت مقارن است. بر این مبنا دو افق متن و آیین در شکلی که بیانگر قطب هیجانی هستند، با یکدیگر پیوند می‌یابند. آیین گذار انقلابی، با تاکید بر ارزش‌هایی چون برابری، آزادی، عدالت و غیره جامعه آرمانی را به مقصد اصلی جامعه تبدیل می‌سازد و نهایت رشد کودک/قهرمان را در نجات جامعه و مرگ مقدس یا مرگ نمادین تعریف می‌کند.

revolutionary rite of passage textual subversion: from narratives of symbolic rebellion to revolution

objectives: a review of the revolutionary discourses critical of the pahlavi dynasty’s systems and institutions reveals two types of ideological interpretations and recreation of rites and literature (mainly children’s stories). these works interpreted rites, fairy and folktales and literature with a focus on the importance of a revolutionary rebirth of self of hero-child and its political renewal. methods: this paper uses qualitative approaches and a discourse analysis model to understand and analyze the subject. results: discursive structures include redefining and recreating essential literary and ritual elements. these elements are formed through the reinterpretation of ideas and beliefs that significantly impact people’s lives and define their worldview in relation to the social environment around them. conclusion: revolutions are always accompanied by anti-structural elements, and as a result, they challenge and criticize the established institutions and authority. in this regard, the revolutionary rite of passage is compatible with victor turner’s normative-existential communitas and ultra-structural community concepts. in this perspective, revolutionary protest and revolutionary speech confront the political institutions that generate inequalities, injustice, and disparities. behrangi’s revolutionary fairy tales and ali shariati’s revolutionary rite of transition provide an anti-structure and utopian world, a world whose authenticity is in denying the established order, revolutionizing the individual’s life, and avoiding systems of discrimination and inequality.