تاسیس و توسعه‌‌ی مدارس بهایی مازندران در تاریخ معاصر ایران؛ فرایند و واکنش‌ها

مازندران به‌‌عنوان یکی از کانون‌‌های اصلی جمعیتی و در عین حال هویتی تاریخی بهائیت، مورد توجه ویژه‌‌ی رهبران بهایی قرار داشته است. جغرافیایی که بخش قابل توجهی از تاریخ و سرگذشت رهبران و پیروان و در نتیجه تعلقات جامعه‌‌ی بهایی در آن به وقوع پیوسته و به نوعی سرزمینی مقدس برای آنان محسوب می‌‌گردید. ایجاد و تاسیس نهادهای آموزشی و در راس آن مدارس در نهایت اهتمام ازسوی محافل بهایی به‌‌طور اعم و در مازندران به‌‌طور اخص بوده است. ضمناً طولانی بودن دوره‌‌ی فعالیت مدارس بهایی مازندران و در قیاس با دیگر مدارس بهایی کشور، از دیگر وجوه متمایزه آن می‌‌باشد. لذا پژوهش با طرح این پرسش اساسی که تاسیس و توسعه‌‌ی مدارس بهایی مازندران در تاریخ معاصر ایران چه وضعیتی داشته است؟ به روش تاریخی و با رویکرد توصیفی تحلیلی دریافته است که کانون‌‌های مهم جمعیتی بهائیت همچون ساری، بابل، بهنمیر و قائمشهر بیشترین مدارس بهایی را به خود اختصاص داده‌‌اند. ضمن آن که در دوره‌‌ی فعالیت طولانی‌‌مدت خود واکنش‌‌هایی را موجب گردیدند. بخشی از جامعه در این مقطع با توجه به جاذبه‌‌های آموزشی مادی این‌‌گونه مدارس و شرایط روز بدان اقبال نشان داده و البته بخشی دیگر نسبت‌‌به آن نگاه انتقادی و گاهی مخالف داشته است که خود به نفوذ محافل بهایی و بالطبع اعمال ایدئولوژی فرقه‌‌ی بهایی در سیاستگذاری و اداره‌‌ی این‌‌گونه مدارس باز می‌‌گردد.

establishment and development of baha’i schools in mazandaran in the contemporary history of iran: process and reactions

mazandaran, as one of the main populated centers in iran and the historical center of baha’ism, has received special attention by baha’i leaders. as the main beholder of the baha’i’s history, and their leaders’ and followers’ identity, mazandaran was considered a sacred land for them. education centers, e.g., schools, were their priorities in mazandaran. longer schooling period in mazandaran was one of the distinguishing factors compared to other baha’i schools in iran. therefore, the aim of this study is to investigate the baha’i schooling conditions in the current history. the data were analyzed through historical description, and the findings indicated that baha’is in sari, babol, qaemshahr, and bahnamir had more active schools. some people in the society welcomed such schoolings at that period of time while others looked into the schooling systems critically and sometimes opposed to policymaking regarding the practice of baha’is’ religious ceremony in their schools