آموزش‌ پنهان مدرسه و تجارب زیسته‌ی دانش‌آموزان (مطالعه موردی یکی از مدارس متوسطه فرزانگان تهران)

هدف این پژوهش توصیفی ژرف از تجربه‌ی زیسته‌ی دانش‌آموزان از برنامه درسی پنهان مدرسه است. پرسش اصلی در مطالعه حاضر این بوده است که دانش‌آموزان، چه معنایی برای آموزش‌های پنهان مدرسه در ذهن دارند، تجارب روزمره آنان از این پدیده چیست و اثرات آن را بر خود چگونه ارزیابی می‌کنند. برای پاسخ دادن به این پرسش‌ها از روش تحقیق کیفی و مصاحبه استفاده کرده‌ایم و دانش‌آموزان به این سوال پاسخ داده‌اند که فکر می‌کنند آموزش‌های غیردرسی مدرسه برای آنها چیست و تاثیر این آموزشهای پنهان را بر خود چگونه درک می‌کنند. پاسخ‌های دانش‌آموزان به این پرسش‌ها را با استفاده از روش تحلیل تماتیک، تحلیل کرده‌ایم که حاصل آن، استخراج مقوله‌های؛ آموزش مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های فردی، شناخت و درک دیگران، شناخت و تحقق خود، رقابت با دیگران و اطاعت از مافوق و بی قدرتی بوده است. به نظر می‌رسد بتوان با کمک این مقوله‌ها، درک بهتری از تجربه‌ی دانش‌آموزان متوسطه از آموزش‌های پنهان مدرسه بدست آورد. در نهایت با استفاده از دوگانه‌هایی که در ذهن دانش‌آموزان در اثر این آموزش‌های پنهان ایجاد شده است، نتیجه گرفتیم که این آموزش‌ها تاثیرات منفی چون اضطراب مستمر و پیدایش هویت‌های دوگانه دارند و آنها به اشکال گوناگون در برابر این آموزه‌ها مقاومت نشان می‌دهند.

Hidden curriculum of school and lived experience of students (a case study of a SAMPAD high school in Tehran)

The purpose of this study is to describe the students' lived experience of the hidden curriculum in high school. The key research questions are: What is the meaning of hidden curriculum for students?, How do they experience it?, and How do they evaluate its impacts on themselves? Methodologically, this study uses the method of qualitative research with specific reference to the technique of interviews with the students. The student’s responses to these questions have been analyzed using the method of thematic analysis, which resulted in the extraction of these themes: teaching social skills, individual skills, knowing and understanding others, recognizing and fulfilling oneself, competing with others, obeying and the sense of being powerless. These provide the opportunity to gain a better understanding of the experiences of high school students with the schools’ hidden curriculum. Finally, this study used the dichotomies that were created in the minds of students through these hidden instructions. In conclusion, these research findings showed that these teachings have such negative effects as continuous anxiety and the emergence of dual identities.