تحلیل مولفه‌های جامعه‌پذیری سیاسی در کتاب‌های درسی دوره متوسطه (

هدف پژوهش حاضر بررسی رویکرد کتاب‌های درسی مدارس نسبت به مقوله جامعه‌پذیری سیاسی است. به همین منظور کتاب‌های درسی دوره‌ی دوم متوسطه علوم انسانی به عنوان جامعه آماری و در میان آنها کتاب‌های جامعه‌شناسی 1و2، به عنوان نمونه آماری برگزیده شد. برای سنجش مولفه‌ها از روش ویلیام اسکات استفاده شده که بر پایه آن ضریب توافق94.3 بدست آمد. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات ازآمار توصیفی و استنباطی و از نرم افزارspss استفاده گردید. در چارچوب این پژوهش، جامعه‌پذیری سیاسی از منظر آموزش مقوله‌های جمهوریت، تساهل و مدارا، مشروعیت سیاسی، هویت سیاسی، پداگوژی انتقادی، عدالت اجتماعی، ارزش های سیاسی انقلاب اسلامی، اقتصاد و حکمرانی خوب مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌های بدست‌آمده از پژوهش نشان می‌دهد که در این کتاب‌ها رویکرد غالب ترویج مولفه‌های سیاسی و ایدئولوژک انقلاب اسلامی است که در فرایند آن مولفههای جمهوریت و حکمرانی خوب مورد کم‌توجهی قرار گرفته است. مولفه‌های هویت سیاسی دینی و ارزش‌های سیاسی انقلاب اسلامی مهم‌ترین مقولات مربوط به جامعه‌پذیری سیاسی در این کتاب‌ها می‌باشند که از طریق غیریت سازی یا معرفی و نقد ایدئولویک هویت‌های سیاسی غربی مورد توجه قرار گرفته‌اند. همچنین یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در این کتاب‌ها ارزش‌های سیاسی انقلاب اسلامی بیشتر از ارزش‌های اجتماعی و اقتصادی آن مورد تاکید است.

Analysis of the Elements of Political Socialization in Social Science Textbooks of Secondary School in Iran

The purpose of this study is to investigate the components of political socialization have been represented through the schooltextbooks in Iran. In terms of research data and method, the research results presented and discussed in this paper are based on the method of content analysis on the revisited textbooks of Sociology in the highschool level. Using William Scott's method, the components of political socialization have been measured by the representation of major terms including republicanism, tolerance, political legitimacy, political identity, critical pedagogy, social justice, political values of the Islamic revolution, economics, and good governance. According to the research findings of this analysis, three main patterns can be addressed: First, the most visible components of political socialization represented in the textbooks are the religiouspolitical identity and political values of the Islamic Revolution, which have been inspired through the otherness and ideological critique of the Western political identities. Second, the textbooks are overwhelmingly allocated to represent the political and ideological elements of the Islamic Revolution of Iran; an approach which have neglected the elements of good governance and republicanism. Finally, the underlying conclusion of these research findings refers to the fact that the political values of the Islamic Revolution have been more significantly represented in the textbooks that its social and economic values.