تحلیل انتقادی فضایل اختصاصی عبدالله بن عباس در روایات

عبدالله بن عباس در منابع روایی و تاریخی، دارای فضایل خاص و برجسته‌ای شمرده شده که هیچ یک از یاران پیامبر اسلام(ص) را یارای رسیدن به آن‌ها نبوده است. ادعای رویت جبرئیل از سوی وی، دعای ویژه پیامبر اسلام(ص) در حق او ـ که موجب می‌شود سخنان ابن عباس در تفسیر قرآن جایگاهی بلامنازع یابد ـ و القاب و مقامات ممتاز، از جمله این فضایل است. اما توجه به زمینه‌های شکل‌گیری خلافت عباسیان و درگیری‌های آنان با علویان و تحلیل روایات حاوی فضایل ابن عباس نشان می‌دهد که بنی عباس برای مشروعیت‌بخشی به قیام و حکومت خویش، نیاز به تقدیس اجدادشان داشتند. چنین زمینه‌ای می‌توانست در نشر فضایل برجسته برای عبدالله بن عباس، به عنوان یکی از حلقه‌های اصلی سلسله خلافت عباسی، نقش داشته باشد. از این رو فضایل نقل شده برای ابن عباس با تردید و تامل جدی روبه‌روست.

The Critical Analysis of Individual Virtues of Abdullah ibn e Abbas in Accordance with Narrations

Abdullah Ibn e Abbas is of individual virtues according to the historical and narrative sources. His claim on his vision of Gabriel and the specific pray of prophet Mohammad PBUH in favor of him are the causes that set him in the best position in regard with the interpretation of Holy Quran.The grounds of development of Abbasids’ caliphate and their disagreement with Alawites as well as the analysis of narrations including Ibn e Abbas’ virtues reveal that Abbasids required the sanctity of their ancestors in order to legitimize their uprising and government.These issues could provide the ground towards the encircling of Ibn eAbbas’ virtues being considered as one of the main element of Abbasid caliphate. Hence, the mentioned virtues of him are in need of serious consideration.