پرداختی تاریخی بر آیین‌های فرهنگی ـ اجتماعی ایرانی بویهیان

دولت ایرانی ـ شیعی آل بویه، در حالی نزدیک به یکصدوسی سال فرمانروایی را تجربه کرد که با رویکردی نیمه‌شعوبی، فهرستی یکجا از آیین‌های ایرانی را در اختیار ما قرار داده است. امیران بویهی در پس‌زمینه‌ آشکار اندیشه سیاسی‌شان، یکی از سلسله‌های مذهبیِ ایرانی‌گرا را بنیان ‌نهادند. آنها گرچه بیش از دیگر حکومت‌های شیعی، بر خودباوری شیعه افزودند، اما بخش عمده‌ میراث پیشین پادشاهی باستان را نیز در خود پروراندند. دراین‌میان، آیین‌های فرهنگی ـ اجتماعی، به‌مثابه شناسنامه هویت ایرانی، به همان میزان که از سوی ایرانیان مورد استقبال قرار گرفت، به همان مقدار نیز خوشایند اهالی بغداد بود؛ چراکه ایرانیان آن را یادآور جشن‌های دیرین خود، و اعراب آن را فرصتی برای شادی و سرگرمی می‌دانستند. با هر ملاحظه‌ای، اما خلافت بغداد نیز این آیین‌ها را یادآور نوعی شکوه قدرت می‌دانست که می‌توانست در پس آن، همانندی خویش به سلسله‌های بزرگ را به نمایش بگذارد.این نگاشته، ضمن گردآوری و تحلیل این رسوم، بررسی میزان تاثیر اندیشه‌ شکوه باستانی ایران در حکمرانی امیری بویهیان را در ضمن بررسی یازده آیین معروف، به پیشخوان اندیشه‌ پژوهشگران آل‌بویه می‌سپارد.

The Historical Investigation of Buyids’ Iranian Socialcultural Traditions

Buyids IranianShiite government experiencing about 130yearcommandment has provided an inventory of Iranian traditions. Emirs of Buyids founded one of the Iranian religious dynasties based on their political views.Although they improved the selfbelief of Shiism more than the other Shiite governments, they could develop a great part of the inheritance of ancient kingdom as well. Meanwhile, the socialcultural traditions resembling Iranian identity was welcomed by Iranians as well as Baghdadi people, since it was considered as the reminder of past celebrations by Iranian as well as the opportunity to provide pleasure and entertainment. Bagdad Caliph regarded these traditions as the reminder of majesty and supremacy resembling the great dynasties. This writing compiles and analyses these traditions and trusts in reflection of Buyids’ researchers the issue regarding the investigation of the extent of effect of ancient majesty of Iran on the Buyids’ governing while considering eleven wellknown traditions.