درآمدی تاریخی بر جایگاه حدیث‌نگاری از دیدگاه عروه بن زبیر با تکیه بر اندیشه پویانگری

یکی از مباحث بسیار مهم در تاریخ حدیث اهل سنت و جماعت، بحث گرایش صحابه و تابعان به نگارش یا عدم نگارش احادیث در قرن اول هجری است. دیدگاه بیشتر آنان نسبت به نگارش حدیث از میان گزارش‌های موجود در کتاب‌های رجالی و تاریخی در دسترس است. براساس این گزارش‌ها، برخی از ایشان اقدام به نوشتن حدیث کردند و برخی دیگر، گرایشی به مکتوب ساختن روایت‌ها نداشتند. در این میان، آن‌چه جلب توجه می‏کند وجود برخی گزارش‌های متعارض درباره گرایش تعداد بسیار اندکی از ایشان، نسبت به این موضوع است. یکی از این افراد، تابعی مشهور در میان اهل سنت، عروه بن زبیر است که از فقهای سبعه مدینه به شمار می‏آید. این مقاله، پس از بررسی شخصیت عروه بن زبیر، به منظور دست‌یابی به تحلیلی جامع از گزارش‌های متعارض درباره دیدگاه وی نسبت به نوشتن حدیث، از اندیشه پویا نگری بهره می‌برد. نتیجه مقاله نشان می‌دهد که هر یک از این گزارش‌ها، نشان دهنده مرحله‌ای از زندگانی وی هستند و باید در امتداد یکدیگر ارزیابی شوند.