نقش سنت‌های عاشورایی مردمی در شکل‌گیری فرهنگ عاشورایی در ایران (656907ق)

شناسایی سنت‌های عاشورایی در میان مردم عادی و نقش این سنت‌ها در شکل‌گیری فرهنگ عاشورایی در مقاطع مختلف تاریخی دارای اهمیت بسیاری است؛ از همین رو مقاله پیش رو برای پاسخ به این پرسش تدوین شده است که سنت‌های عاشورایی مردمی، در بازه زمانی سقوط خلافت عباسی به دست مغولان (656ق) تا روی کار آمدن صفویان (907ق) در ایران کدام است؟ و چه نقشی در شکل‌گیری فرهنگ عاشورایی متناسب با تحولات سیاسی و اجتماعی شیعیان در این دوران داشته است؟ مقاله با یاری گرفتن از چارچوب مفهومی آیین در تحلیل گزاره‌های تاریخی مربوط به این موضوع، چهار سنت زیر را در بین توده‌های مردم شناسایی کرده است: رواج نقل مناقب و فضائل اهل بیت، شباهت‌بخشی و هم‌ذات‌پنداری میان اشخاص و رویدادهای روزمره با واقعه عاشورا، آیینی شدن سبک پوشش گروه‌هایی از مردم تحت تاثیر حماسه عاشورا، و زیارت مراقد ائمه اطهار:. این چهار سنت در شکل‌گیری فرهنگ عاشورایی در محدوده جغرافیایی، تمدنی و فرهنگی ایران متناسب با تحولات تشیع در این دوران یعنی: گسترش فعالیت سیاسی اجتماعی شیعیان پس از حمله مغولان، میل و گرایش بعضی از حاکمان به تشیع، و نزدیکی تصوف و تشیع نقش داشت.

the role of popular ashura traditions in the development of ashura culture in iran (907-656 a. h)

identifying ashura traditions among ordinary people and the role of these traditions in the formation of ashura culture in different historical periods is of significance. accordingly, the following article has been compiled to answer this question on what the popular ashura traditions are from the fall of the abbasid caliphate by the mongols (656 a. h) until the rise of the safavids (907 a. h) in iran. and what role it has played in the development of ashura culture in accordance with the political and social developments of shiites during this period. relying on the conceptual framework of rituals in the analysis of historical statements related to this issue, the article has identified the following four traditions among the masses of people including the prevalence of reciting the virtues of the ahl al-bayt, similarity and identification between people and everyday events with the event of ashura, changing the style of covering of groups of people under the influence of the ashura event, and pilgrimaging the shrines of the imams. these four traditions played a role in the development of ashura culture in the geographical, civilizational and cultural limits of iran in accordance with the developments of shiism in this era, i.e. the expansion of social political activity of shiites after the invasion of the mongols, the desire and tendency of some rulers towards shiism, and the closeness of sufism and shiism.