نقش انجمن ایالتی آذربایجان و روزنامه انجمن تبریز در ادبیّات عصر مشروطه

آثار ادبی دوره مشروطه - اعم از نظم و نثر - نقش خطیری در فرازوفرود نهضت مشروطیت ایفا کرده است. این آثار هم بر نهضت مشروطیت تاثیر داشت و هم از آن متاثر شد. آثار ادبی پدید آمده در تبریز در راستای اقدامات انجمن ایالتی آذربایجان و باانگیزه ی تقویت روحیه اصلاح‌خواهی مردم، برای نخستین بار موضوعات و مضامینی را مطرح ساخت که به شکست پندارهای کهنه و تجلّی اندیشه‌های نو در حیطه علم و فرهنگ انجامید و زمینه ی پذیرش نواندیشی و بیداری را فراهم آورد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از مجموعه ی کامل شماره‌های «روزنامه انجمن تبریز» و مجموعه «اسناد شخصی امیرحسین نیک‌پور» کوشیده است نقش آثار ادبی عصر مشروطه در تبریز و جایگاه آن در تقابل سرنوشت‌ساز اندیشه‌های کهنه و نو را که درنهایت به تداوم سنّت‌های پیشامشروطه و شکست نوآوری‌ها انجامید، بکاود.

the role of azerbaijan state association and tabriz newspaper in the literature of the constitutional era

the literary works of poetry and prose in the constitutional period were of a significant role in the ups and downs of the constitutional movement. these works both influenced and were affected by this movement. literary works developed in tabriz and in line with the actions of the azerbaijan state association and with the aim of strengthening the spirit of reformism, raised the issues led to the removal of old thoughts and the manifestation of new ones in the field of science and culture and provided the ground for acceptance of intellectualism and wakefulness. this article, relying on the descriptive-analytical method of research and the complete collection of issues of newspaper of tabriz association as well as the collection of amir hossein nikpour’s personal documents has tried to investigate the role of literary works related to the constitutional era in tabriz and its position in the fateful confrontation of old and new thoughts that finally led to the continuation of pre constitutional traditions and the failure of innovations