کاربست روش متن‌پژوهی در بررسی انتقادی گرایش مذهبی هشام کلبی

یکی از آفات پژوهش، سوگیری‌های پیشین مبتنی بر شهرت یک مطلب و یا پذیرش بی‌چون‌وچرای باور پیشینیان در باره دیدگاه‌‍‌های یک مولف است. در این گونه موارد، بازخوانی متون برجای‌مانده از یک مولف، به‌عنوان گویاترین سند بازنمایی اعتقادی او، می‌تواند بسیار راهگشا باشد. پژوهش پیش‌رو، با بهره‌گیری از روش متن‌پژوهی، به بازخوانی گرایش‌های اعتقادی هشام کلبی پرداخته است. در پرتو این پژوهش و با توجه به آثار به‌جای‌مانده از هشام و بررسی آن در سه محور: بررسی تعابیر مربوط به خلفا، گزارش‌های تاریخی مولف و روابط و شرایط سیاسی او، این نتیجه به دست آمده است که برخلاف دیدگاه رایج در باب غالی بودن هشام کلبی در منابع فریقین، وی نه‌تنها شیعه غالی نبوده، بلکه حتی تشیع او نیز محلّ تردید است.

the critical study of hesham kalbi’s religious tendency through the text analysis

one of the disadvantages of research is the previous biases on the basis of the reputation of one issue and the unthoughtful acceptance of ancestors’ beliefs regarding the different viewpoints of compiler. in these cases, reviewing the remained texts of a compiler as the most evident documents to represent his belief could be highly facilitative. the present research, taking advantage of text analysis, has investigated hashem kalbi’s ideological tendencies. according to this research and considering the remained works of hashem and their studying in three aspects such as the study of interpretations related to caliphs, the historical accounts of compiler and his political relations and conditions, it is concluded that he is not an extremist shi’a and there is also doubt in his being shiite, and this is in contrast with the prevalent views related to his extremist beliefs.