زمینه‌ها و عوامل پیدایش فرقه‌نگاری نزد مسلمانان

فرقه‌نگاری یکی از انواع تاریخ‌نگاری اسلامی و پی‌آمد پرداختن متکلمان به تاریخ تطور اندیشه‌ها و سیر تحول عقاید مذاهب و جریان‌های فکری و فرهنگی در جهان اسلام است. پژوهش پیش‌رو با استناد به منابع اصلی و با شیوه وصفی تحلیلی درصدد است، زمینه‌ها و عوامل موثر در شکل‌گیری فرقه‌نگاری و ارتباط آن را با تاریخ‌نگاری بررسی کند. یافته‌های این پژوهش نشان‌ می‌دهد، فضای سیاسی اجتماعی جامعه اسلامی در دوره خلافت عباسی (656-132ه.ق.)، ترجمه متون غیر اسلامی در کنار اندیشه‌های مذهبی، شرایط فرقه‌ای فرقه‌نگاران و بهره‌گیری از شیوه‌های تاریخ‌نگاری، تاثیری چشمگیر بر شکل‌گیری و تحول منابع فرقه‌نگاری داشته است

The Elements Effective on the Development of Sectarian Historiography among Muslims

Sectarian historiography is considered as a kind of Islamic historiography and the consequence of theologians’ considering the history of evolution of thoughts and the development regarding the religious beliefs as well as the intellectual and cultural currents in the world of Islam.The present research, taking advantage of the main sources as well as the analyticaldescriptive method, is to investigate the grounds and elements effective on the development of sectarian historiography and its relationship to the historiography.The findings of this research indicate that the socialpolitical atmosphere of Islamic community in Abbasid era (132656 A.H), the translation of nonIslamic texts along with the religious thoughts, the sectary conditions of Sectarian historiographers and the reliance on the historiography methods considerably affected the development of the sources related to the sectarian historiography.