جستاری در اندیشه‌های ایرانیان باستان در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید

نشر گسترده فرهنگ ایرانی در دوره عباسی حضور فراوان ایرانیان در دربار خلفا و محیط‌های علمی این دوره، استقبال ادب عربی را از اندیشه های ایرانیان باستان به دنبال داشت. ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه، برای شرح حدود پنجاه بند از سخنان امیرالمومنین حضرت علی(ع) از مضامین حکمت‌آمیز ایران باستان بهره برده است. پژوهش پیش رو می‌کوشد با ترکیبی از دو روش توصیفی _ تحلیلی و آماری نشان دهد، با وجود اهمیّت حکمت‌های ایرانی برای ابن ابی الحدید، وی در انتخاب این حکمت‌ها دقت کافی نداشته است و بسیاری از آنها را بدون آوردن نام گوینده آن به نقل از یک شخصیت مبهم و با عنوان یک حکیم بیان کرده است. حکمت‌های ایرانی نقل شده در شرح نهج‌البلاغه ابن‌ابی‌الحدید، نشان‌دهنده دغدغه های فکری و فرهنگی ایرانیان باستان در درجه اول به امور سیاسی و پس از آن، امور اخلاقی و سپس علم و دانش هستند.

A Study on the Ancient Iranian’s Thoughts in Relation to the Commentary of Nahj ol Balaqeh by Ibn e Abi Hadid

The extensive propagation of Iranian culture in Abbasid era, the outstanding presence of the Iranian in the court of caliphs and the scientific settings in this era were followed by Arabic Literature welcoming the ancient Iranian’s thoughts.In commentary of Nahj ol Balaqeh, Ibn e Abi Hadid has taken advantage of insightful themes of ancient Iran to explain the fifty parts of Amir al Momenin’s speeches.Through the descriptiveanalytical method of research, the present study tries to reveal that regarding the importance of the Iranian’s philosophy before Ibn e Abi Hadid, he has not paid considerable attention regarding the selection of these philosophies and he has reported them without referring to their narrators or reported with an unknown character with title of a scholar. The Iranian’s philosophies narrated in the commentary of Nahj ol Balaqeh by Ibn e Abi Hadid indicates the intellectualcultural concerns of the ancient Iranian are the political affairs, ethical affairs and science respectively.